καταναλωτές στη μεσογειακή διατροφή, που περιλαμβάνει τα φρούτα,
και «ξεσκαρτάρει» την αγορά από λογής χρόνιες στρεβλώσεις, δίνοντας το προβάδισμα στις επιχειρήσεις που διαθέτουν οργανωμένες υποδομές.
Όλο και περισσότεροι καταναλωτές αποφεύγουν εντελώς τα γεύματα εκτός σπιτιού (1 στους 4), ενώ μειώθηκε δραματικά το ποσοστό όσων συνήθιζαν να γευματίζουν συχνά εκτός σπιτιού. Αλλά υπάρχει και μια θετική συνέπεια: τα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά έγιναν αναπόσπαστο κομμάτι της διατροφής τους.
Πράγματι, στο σύνολό τους οι καταναλωτές που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν πως καταναλώνουν καθημερινά φρούτα και λαχανικά. Η οικονομική κρίση, σε συνδυασμό με την ενημέρωση που γίνεται τα τελευταία χρόνια για θέματα διατροφής και υγείας, ωθούν στην επιστροφή των Ελλήνων στη μεσογειακή διατροφή.
Ο κ. Γιώργος Φραγκάκης, αγοραστής οπωροκηπευτικών της αλυσίδας Αφοί Βερόπουλοι, σχολιάζει ότι «οι καταναλωτές συμπληρώνουν τη διατροφή τους με φρούτα και λαχανικά, που αποτελούν σημαντικές πηγές θρεπτικών συστατικών και είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε θερμίδες και λίπος, ενώ περιορίζονται στην αγορά εποχιακών φρούτων και λαχανικών». Και μόνο αυτό, ανοίγει προοπτικές ανάπτυξης στην αγορά των φρούτων, αν και όπως συχνά συμβαίνει σε όλες τις καταστάσεις, το θέμα έχει δυο όψεις...
Όπως λέει ο κ. Ηρακλής Χριστοδουλάκης, market manager φρέσκων φρούτων και λαχανικών της ΑΒ Βασιλόπουλος, ναι μεν «οι πωλήσεις είναι ανοδικές σε όγκο, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, αλλά σε αξία είναι χαμηλότερες, λόγω του αρνητικού πληθωρισμού την τελευταία τριετία. Παράλληλα, το μερίδιο αγοράς -μη περιλαμβανομένων των λαϊκών αγορών-είναι αυξανόμενο». Αντίθετα, για τον κ. Φραγκάκη «οι πωλήσεις των φρούτων παρουσιάζουν μία σχετική κάμψη, καθώς ο καταναλωτής, λόγω των οικονομικών δυσχερειών που αντιμετωπίζει αυτήν την εποχή, έχει στραφεί στην αγορά μικρότερων ποσοτήτων».
Ο κ. Ανδρέας Τσαρούχης, διευθύνων σύμβουλος της Bella Frutta, επισημαίνει πως η εταιρεία του, ενώ μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2011 είχε επιτύχει αύξηση των πωλήσεών της κατά 20%, σε σύγκριση με το 2010, το τελευταίο δίμηνο του έτους τα πράγματα άλλαξαν. Οι πωλήσεις Οκτωβρίου-Νοεμβρίου σημείωσαν σημαντική κάμψη, συγκρινόμενες με τους αντίστοιχους μήνες του 2010. Αλλά τούτο συνέβη σε όλη την εσωτερική αγορά, με την επιδείνωση της οικονομικο-πολιτικής κατάστασης της χώρας.
Καλά φαίνεται, πάντως, να εξελίσσονται τα πράγματα για προϊόντα όπως οι μπανάνες, αφού η χαμηλή τους τιμή τις κάνει ιδιαίτερα ελκυστικές στο κοινό. Έτσι τόσο ο κ. Στάθης Πισλής, υπεύθυνος πωλήσεων της Dole Hellas, όσο και ο διευθυντής μάρκετινγκ της Chiquita Hellas, κ. Νίκος Στεφανίδης, δηλώνουν ικανοποίηση από την πορεία των πωλήσεών τους, που παρουσιάζει αυξητικές τάσεις.
Οι επιπτώσεις της κρίσης στην αγορά φρούτων
Υπάρχουν, τάχα, θετικές όψεις της κρίσης; «Οι αλυσίδες του λιανικού εμπορίου, βλέποντας τον όγκο πωλήσεων στα φρούτα να μειώνεται, προχωρούν σε ακόμη περισσότερες προσφορές υπέρ των καταναλωτών», σημειώνει ο Γ. Φραγκάκης (Αφοί Βερόπουλοι). Μαζί του συμφωνεί ο κ. Στεφανίδης (Chiquita), ο οποίος εκτός της συγκράτησης, αν όχι και της μείωσης των τιμών, λόγω της κρίσης, επισημαίνει τα βήματα διόρθωσης των στρεβλώσεων που υπήρχαν στη συγκεκριμένη αγορά, με την επιβίωση των υγιών επιχειρήσεων.
Όπως τονίζει, «σημαντική παράμετρος της κρίσης είναι πως ευνοεί τη δημιουργικότητα των επιχειρήσεων, προκειμένου να βρίσκουν νέους τρόπους ανάπτυξης, αλλά και να επενδύουν σε τομείς που δεν δραστηριοποιούνταν τόσο έντονα, όπως οι εξαγωγές». Από την πλευρά του ο κ. Τσαρούχης (Bella Frutta) διαπιστώνει ότι «οι επιχειρήσεις που έχουν καλή ταμειακή ρευστότητα και χαμηλό δανεισμό, κινούνται κάπως καλύτερα απ’ ό,τι στο παρελθόν, αφού ο ανταγωνισμός από τις λιγότερες υγιείς μονάδες έχει μειωθεί».
Η κυρία Χριστίνα Συμεωνίδου, υπεύθυνη πωλήσεων των μήλων Kiku, δεδομένου ότι η εταιρεία της είναι προσανατολισμένη σε ένα προϊόν επώνυμο, υψηλής ποιότητας, συνεπώς ακριβότερο, που η τιμή του δεν μπορεί να συμπιεστεί περαιτέρω, σημειώνει πως η εταιρεία της, αν και έδειξε «αντοχή» στην κρίση, δεν είχε την αναμενόμενη ανάπτυξη πωλήσεων.
Ωστόσο οι επιχειρήσεις εμπορίας φρούτων δεν αντιμετωπίζουν την κατάσταση παθητικά. Όπως τονίζει ο κ. Πισλής (Dole), η εταιρεία του καταφέρνει να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες, διευρύνοντας το μείγμα των προϊόντων της, προσθέτοντας φθηνότερα brands στην κατηγορία της μπανάνας, αλλά και εξάγοντας επιλεγμένα ελληνικά φρούτα με την επωνυμία της σε αγορές του εξωτερικού. «Δεν είναι δύσκολο, βέβαια, να καταλάβει κανείς ότι οι εταιρείες που δεν αντέδρασαν με ταχύτητα κι ευελιξία και δεν είχαν υγιή οικονομική βάση, βρίσκονται σήμερα φορτωμένες, λόγω της κρίσης, με πολύ περισσότερα προβλήματα», σχολιάζει.
Η αλήθεια είναι ότι οι εταιρείες που καταφέρνουν να ακολουθούν τιμολογιακή πολιτική χαμηλών τιμών, εφόσον δεν είναι εκτεθειμένες σε δανεισμό και διατηρούν ένα επίπεδο ρευστότητας, επωφελούνται. Αλλά αυτά δεν είναι πάντα εύκολα πράγματα...Τα ελληνικά προϊόντα υπερέχουν
Ο κ. Τσαρούχης (Bella Frutta) θεωρεί απολύτως ανακριβή την εκτίμηση περί μείωσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών αγροτικών προϊόντων. «Όσο διάστημα διαρκεί η "εποχή" του οποιουδήποτε ελληνικού προϊόντος, αυτό έχει πάντα την προτίμηση, τόσο των αγοραστών των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ όσο και, κυρίως, των καταναλωτών.
Η στροφή της ζήτησης στα εισαγόμενα νωπά αγροτικά προϊόντα δεν γίνεται λόγω μειωμένης ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων, αλλά λόγω έλλειψής τους. Απλώς σήμερα μπορούμε να βρίσκουμε όλες τις εποχές του χρόνου μήλα, αχλάδια, σταφύλια, πράγμα που σημαίνει ότι κάποια περίοδο μόνο με εισαγόμενα μπορεί να καλύπτεται η εγχώρια εκτός εποχής ζήτησή τους».
Και για τον κ. Πισλή (Dole) «τα ελληνικά προϊόντα στην κατηγορία των φρούτων είναι πολύ καλής ποιότητας και τα εμπιστεύονται οι έλληνες καταναλωτές. Αλλά η χώρα μας, λόγω εδαφικο-κλιματικών συνθηκών, δεν παράγει μαζικά εξωτικά φρούτα, όπως η μπανάνα, ο ανανάς κά.
Παράλληλα, ακόμη και στα εποχικά φρούτα που έχει μαζική παραγωγή, όπως τα μήλα, τα αχλάδια κλπ, δεν μπορεί να καλύπτει τη ζήτησή τους όλο τον χρόνο. Τέτοιες ακριβώς ανάγκες καλύπτει η Dole με τις εισαγωγές, ενώ, συγχρόνως, εκτιμώντας την υψηλή ποιότητα των ελληνικών προϊόντων, τα προωθεί σε αγορές του εξωτερικού».
Για τον κ. Χριστοδουλάκη (ΑΒ Βασιλόπουλος) «τα ελληνικά προϊόντα είναι και θα παραμείνουν υψηλά στις προτιμήσεις των πελατών μας και της αλυσίδας μας. Υπερτερούν κατά πολύ στις πωλήσεις των οπωροκηπευτικών, έχοντας μία σχέση 8 προς 10, σε σχέση με τα εισαγόμενα». Τη σχετική τάση επιβεβαιώνει και ο κ. Στεφανίδης (Chiquita).
Οι νέες τάσεις στην αγορά φρούτων
Όλοι οι συνομιλητές μας επισήμαναν την έντονη καταναλωτική τάση υπέρ των τυποποιημένων προϊόντων -κομμένες σαλάτες και εξωτικά φρούτα. Πρόκειται για έναν τομέα που οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ, σε σχέση με άλλα σημεία πώλησης, έχουν το αδιαμφισβήτητο συγκριτικό πλεονέκτημα.
Μέχρι σήμερα τα τυποποιημένα νωπά φρούτα δεν κατέχουν ισχυρή θέση στην ελληνική αγορά, πράγμα που συνδέεται με την παράδοση των Ελλήνων να διαλέγουν οι ίδιοι τα φρούτα που αγοράζουν. Αυτήν την κυρίαρχη τάση υπηρετεί, άλλωστε, η τοποθέτηση των οπωροκηπευτικών σε μεγάλες ποσότητες στους πάγκους των λαϊκών αγορών, στα σούπερ μάρκετ και στα οπωροπωλεία. Αλλά πλέον με τρόπο μοντέρνο.
Όπως τονίζει ο κ. Φραγκάκης (Αφοί Βερόπουλοι), «όσον αφορά στη συσκευασία έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος, με την καθιέρωση τόσο των τελάρων μιας χρήσεως (πλαστικό ή χάρτινο), όσο και της υποχρεωτικής σήμανσης, με όλα τα απαραίτητα στοιχεία του προϊόντος, πράγμα σημαντικό για τη δυνατότητα της ιχνηλάτησής του. Η αναγραφή της ταυτότητας του προϊόντος, ώστε ο καταναλωτής να γνωρίζει τον παραγωγό του, την τοποθεσία παραγωγής, την ποιότητα και το μέγεθός του αποτελεί σημαντική πρόοδο.
Οι μεγάλες αλυσίδες επιβάλουν την τήρηση αυστηρών προτύπων ποιότητας και τυποποίησης, γεγονός που δημιουργεί μεγαλύτερες απαιτήσεις από τους συσκευαστές». Η επιτυχία του εγχειρήματος πιθανώς θα δώσει στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά φρούτων από αυτό που ήδη κατέχουν.
Ο κ. Τσαρούχης (Bella Frutta), αν και όπως εκτιμά, η εσωτερική αγορά έχει συνήθως ανάγκη μικρότερης τυποποίησης απ’ ό,τι η διεθνής ζήτηση, συμφωνεί ότι στον σχετικό τομέα υπάρχει σημαντική βελτίωση, καθώς αρκετές εταιρείες-αγοραστές νωπών φρούτων και λαχανικών επιβάλλουν πλέον τους σχετικούς όρους τους στους προμηθευτές τους. Εξάλλου, η ευκρινής ταυτοποίηση του προϊόντος, μια συσκευασία καλαίσθητη, που συγχρόνως προστατεύει το περιεχόμενο, τη διαφάνεια και την καθαρότητα, ώστε να διακρίνει ο καταναλωτής την ποιότητα, βοηθά και στη σωστή τοποθέτηση του προϊόντος στο ράφι, σχολιάζει ο κ. Πισλής (Dole).
Στον τομέα των νωπών φρούτων και λαχανικών είναι γεγονός ότι έχει προχωρήσει η κεντρικοποίηση των παραδόσεων και διανομών στις περισσότερες από τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Αυτό, δημιουργώντας οικονομίες κλίμακος, έχει διευκολύνει κατά πολύ την τροφοδοσία, τουλάχιστον στην αγορά του κλάδου, ενώ προάγει και την ανάπτυξη των ειδικευμένων υποδομών logistics, που λειτουργούν με υψηλές προδιαγραφές ασφάλειας στη διαχείριση (αποθήκευση, μεταφορά) των νωπών αγροτικών προϊόντων.
Το αντίστοιχο δεν θα μπορούσε να ειπωθεί μετά βεβαιότητας σε ό,τι αφορά τη λειτουργία πχ των λαϊκών αγορών, πολλών οπωροπωλείων της γειτονιάς και μικρών χονδρεμπόρων, που εξακολουθούν να πάσχουν από σημαντικές ελλείψεις όσον αφορά στις απαιτούμενες υποδομές.Η «ορθολογική» συμπεριφορά δαμάζει την αγορά
Η πρωτόγνωρη οικονομική κρίση είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει την αγορά των φρέσκων φρούτων και λαχανικών. Οι συνέπειες θα γίνονται ακόμα περισσότερο αισθητές και αναγνωρίσιμες στην «ορθολογική» συμπεριφορά του καταναλωτή. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον είναι αναμενόμενο να δυσκολέψει η επιβίωση των μικρών επιχειρήσεων. Αντίθετα, το σούπερ μάρκετ θα προσελκύσει όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον των μεγάλων ειδικευμένων εταιρειών εμπορίας φρούτων, όπως άλλωστε και των παραγωγών τους.
«Προβλέπουμε ότι οι καταναλωτές, επηρεασμένοι από την ύφεση, θα μειώσουν την κατανάλωσή τους, αυξάνοντας όμως την προτίμησή τους στα ελληνικά προϊόντα πρώτης ανάγκης. Στο ίδιο πλαίσιο, ο ανταγωνισμός μεταξύ των αλυσίδων θα ενταθεί. Γι’ αυτό χρειάζεται ο εντονότερος έλεγχος από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, προκειμένου να αποφεύγονται οι δυσάρεστες καταστάσεις», σημειώνει ο κ. Χριστοδουλάκης (ΑΒ Βασιλόπουλος). Ποιος θα μπορούσε να διαφωνήσει μαζί του, τουλάχιστον εξ όσων θέλουν να βλέπουν το ποτήρι «μισογεμάτο» κι όχι «μισοάδειο»...
Έρευνα για σημαντικές αναγνώσεις
Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες έρευνες για τις αλλαγές στις διατροφικές μας συνήθειες, πραγματοποιήθηκε το περασμένο καλοκαίρι από την επιστημονική ομάδα «Διατροφή».
Ο κ. Μανώλης Μανωλαράκης, πρόεδρος της Ένωσης Διαιτολόγων Διατροφολόγων Ελλάδας, σχολιάζοντας τα αποτελέσματά της, επισημαίνει πως 4 στους 10 καταναλωτές δηλώνουν ότι έχουν εξαντλήσει κάθε περιθώριο οικονομίας στα τρόφιμα, ενώ 1 στους 3 δηλώνει πως είναι έτοιμος για εκπτώσεις στην ποιότητα των τροφίμων που αγοράζει, προκειμένου να αντεπεξέλθει οικονομικά. Το πιο τραγικό είναι πως 1 στους 4 γονείς θα μείωνε ακόμη και το επίπεδο ποιότητας τροφίμων που προσφέρει στα παιδιά του, για να μπορέσει να τα βγάλει πέρα...
Ο κ. Μανωλαράκης θεωρεί πως τα οπωροκηπευτικά και γενικότερα τα νωπά προϊόντα θα είναι μεταξύ των «θυμάτων» της κρίσης, αφού οι τιμές τους είναι υψηλότερες άλλων τροφίμων που όχι μόνον διατίθενται φθηνότερα, αλλά και αποθηκεύονται και συντηρούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα φρούτα που δεν θα καταναλωθούν μέσα σε λίγες μέρες πετάγονται, πράγμα εντελώς ασύμφορο στις ημέρες μας.
Εξαιτίας ακριβώς της τιμής τους, αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω και η κατανάλωση των «εκτός εποχής» φρούτων, ενώ η κρίση θα επηρεάσει επιπλέον τη ζήτηση των φρούτων βιολογικής καλλιέργειας. Ο κ. Μανωλαράκης σημειώνει: «Απ’ ό,τι φαίνεται οι γευστικές απολαύσεις είναι το πρώτο θύμα της οικονομικής κρίσης. Δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη, επίσης, η σημαντική μείωση των προμηθειών βιολογικών προϊόντων κατά 38%. Έτσι, λοιπόν, δίπλα στις γευστικές απολαύσεις τον δρόμο της μείωσης ακολουθούν και οι υγιεινές επιλογές...».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου