Σημαντικές αλλαγές στα δικαιώματα των καταναλωτών, αλλά
και στις υποχρεώσεις των επιχειρήσεων, τόσο κατά τις μεταξύ τους
συναλλαγές και τις συναλλαγές με τους καταναλωτές όσο και σχετικά με τις
πωλήσεις μέσω διαδικτύου, προβλέπει ένα νέο πλέγμα κανόνων και
ρυθμίσεων, που προωθούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με δύο οδηγίες
και έναν κανονισμό.Ειδικότερα, με την Οδηγία 2011/83/ΕΕ, η οποία δημοσιεύθηκε προσφάτως στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθορίζονται ζητήματα τα οποία αφορούν στις συμβάσεις εκτός εμπορικού καταστήματος, στις εξ αποστάσεως συμβάσεις, στις καταχρηστικές ρήτρες συμβάσεων και στην πώληση και τις εγγυήσεις καταναλωτικών αγαθών.
Με τον Κανονισμό επιχειρείται η καθιέρωση ενός ενιαίου πλαισίου κανόνων για τις διασυνοριακές πωλήσεις, ωστόσο, όμως ο εν λόγω κανονισμός προβλέπει την προαιρετική εφαρμογή του (!) και μάλιστα όχι από τα κράτη-μέλη, αλλά από τους ίδιους τους εμπόρους (!) περιορίζοντας έτσι σημαντικά το πεδίο δράσης του, άρα και την αποτελεσματικότητά του.
Η δεύτερη Οδηγία καθορίζει το πλαίσιο βάσει του οποίου οι καταναλωτές θα μπορούν να επιλύουν εξωδικαστικά τις διαφορές τους για αγορές που έκαναν μέσω του Internet, διασφαλίζοντας έτσι σε μεγαλύτερο βαθμό τα δικαιώματά τους.
Νέα δικαιώματα και υποχρεώσεις
Σε ό,τι αφορά την Οδηγία 2011/83/ΕΕ, οι ρυθμίσεις της αφορούν σε συμβάσεις πωλήσεων αγαθών και υπηρεσιών από επιχείρηση σε καταναλωτή (B2C). Γενικά, η εν λόγω Οδηγία καλύπτει όλες τις συμβάσεις, δηλαδή αγορές που πραγματοποιούνται σε ένα εμπορικό κατάστημα, από απόσταση ή εκτός του εμπορικού καταστήματος.
Οι βασικότερες αλλαγές που επέρχονται με την Οδηγία έχουν ως εξής:
Ο έμπορος υποχρεούται να παρέχει στον καταναλωτή σαφείς πληροφορίες για όλες τις καταναλωτικές συμβάσεις, ούτως ώστε ο καταναλωτής να μπορεί να κάνει συνειδητές επιλογές. Στις πληροφορίες περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τα κύρια χαρακτηριστικά του προϊόντος, η γεωγραφική διεύθυνση και η ταυτότητα του εμπόρου, η τιμή του κάθε προϊόντος, συμπεριλαμβανομένων των φόρων, όπως και όλες οι πρόσθετες επιβαρύνσεις αποστολής, παράδοσης ή ταχυδρομείου, ώστε να είναι ξεκάθαρό το συνολικό κόστος κάθε αγαθού.
Η περίοδος υπαναχώρησης για πωλήσεις από απόσταση καθορίζεται στις 14 ημερολογιακές ημέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων ο καταναλωτής μπορεί να αλλάξει γνώμη.
Ο έμπορος υποχρεούται να διαθέτει το προϊόν του με εύχρηστο έντυπο υπαναχώρησης, ώστε να είναι ξεκάθαρα τα δικαιώματα του καταναλωτή.
Επίσης, υποχρεούται να παραδίνει το εμπόρευμα στον καταναλωτή μέσα σε 30 ημερολογιακές ημέρες κατ’ ανώτατο όριο από την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης. Ακόμα, αναλαμβάνει τους κινδύνους και τα έξοδα για τη φθορά ή την απώλεια του εμπορεύματος έως τη στιγμή που θα το παραλάβει ο καταναλωτής. Σε περίπτωση καθυστέρησης της παράδοσης ή μη παράδοσης του προϊόντος, ο καταναλωτής θα έχει δικαίωμα να του επιστραφούν τα χρήματά του το ταχύτερο δυνατό.
Καθιερώνεται ένα μοναδικό σύνολο μέτρων για όλους τους καταναλωτές, οι οποίοι αγόρασαν ένα ελαττωματικό προϊόν. Το μέτρο προβλέπει κατ’ αρχάς την επισκευή του προϊόντος, αν δεν είναι δυνατή η αντικατάστασή του, και κατόπιν την επιστροφή των χρημάτων στον καταναλωτή.
Ισχύουν και στον τομέα των δημόσιων πλειστηριασμών οι γενικές υποχρεώσεις πληροφόρησης, εξαιρουμένων των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών (e-auctions).
Επίσης, ο καταναλωτής απαλλάσσεται από την υποχρέωση πληρωμής στην περίπτωση παροχής μη παραγγελθέντων αγαθών ή μη ζητηθείσης παροχής υπηρεσιών.
Κοινό ευρωπαϊκό Δίκαιο Πωλήσεων
Σε ό,τι αφορά τα προβλήματα που απορρέουν από τις διαφορές στα εθνικά δίκαια, σχετικά με ζητήματα τα οποία σχετίζονται με τις πωλήσεις αγαθών, συζητήθηκε σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής το πώς θα μπορούσαν αυτά να ξεπεραστούν, ενώ μετά από σχετική διαβούλευση η Επιτροπή αποφάσισε να υποβάλει πρόταση Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σχετικά με τη θέσπιση ενός κοινού ευρωπαϊκού δικαίου των πωλήσεων.
Κύρια χαρακτηριστικά του Κανονισμού
- Θεσπίζεται ένα καθεστώς δικαίου των συμβάσεων κοινό για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.
- Η επιλογή του κοινού ευρωπαϊκού δικαίου των πωλήσεων θα είναι προαιρετική. Σε συμμόρφωση με την αρχή της ελευθερίας των συμβάσεων, ένας έμπορος είναι ελεύθερος να επιλέξει να προτείνει τη σύναψη σύμβασης βάσει του εν λόγω καθεστώτος (σύστημα προαιρετικής υπαγωγής) ή να εξακολουθήσει να εφαρμόζει το ισχύον εθνικό δίκαιο των συμβάσεων.
- Το κοινό ευρωπαϊκό δίκαιο των πωλήσεων θα θεσπίζει ένα αυτόνομο και πλήρες σύνολο κανόνων για συναλλαγές που αφορούν γενικότερα στην πώληση.
- Το πεδίο εφαρμογής θα περιορίζεται στις διασυνοριακές συναλλαγές και θα εστιάζεται στις συμβάσεις μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών (Β2C) και στις συμβάσεις μεταξύ επιχειρήσεων (Β2Β), όπου ο ένας τουλάχιστον από τους συμβαλλομένους θα είναι μικρομεσαία επιχείρηση (ΜΜΕ).
- Ο κανονισμός θα θεσπίζει για όλους τους τομείς του δικαίου των συμβάσεων το ίδιο επίπεδο προστασίας του καταναλωτή.
- Το κοινό ευρωπαϊκό δίκαιο των πωλήσεων περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο σύνολο κανόνων του δικαίου των συμβάσεων, οι οποίοι καλύπτουν ζητήματα δικαίου των συμβάσεων που έχουν πρακτική σημασία για τα διάφορα στάδια της ισχύος μιας διασυνοριακής σύμβασης.
Εναλλακτική ή ηλεκτρονική επίλυση διαφορών
Στο μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει νέα νομοθεσία για να βοηθήσει τους καταναλωτές να επιλύουν εξωδικαστικά τυχόν διαφορές τους με εμπόρους, εφόσον συναλλάσσονται με αυτούς μέσω του διαδικτύου. Πρόκειται για μια σειρά κανόνων που διασφαλίζουν, μεταξύ άλλων, την πλήρη κάλυψη της Εναλλακτικής Επίλυσης διαφορών, την εύκολη πρόσβαση και ποιότητα στους σχετικούς αρμόδιους φορείς και την καθιέρωση ενός μέσου διευθέτησης των διαφορών, για τις διαδικτυακές αγορές που γίνονται σε άλλη χώρα της ΕΕ.
Ειδικότερα, η Επιτροπή έχει εκφράσει τη βούλησή της για τη δημιουργία προϋποθέσεων επίλυσης των συμβατικών διαφορών των καταναλωτών, με τη βοήθεια ειδικών φορέων, δηλαδή χωρίς τη μεσολάβηση δικαστηρίου και ανεξαρτήτως του τι αγόρασαν και από πού.
Στο πλαίσιο αυτό, θα ληφθούν πρόνοιες ώστε οι φορείς να λειτουργούν με αμεροληψία, δικαιοσύνη, διαφάνεια και αποτελεσματικότητα, τα τιμολόγια κι οι αποδείξεις να αναγράφουν προς ενημέρωση του καταναλωτή τον αρμόδιο φορέα που μπορεί να απευθύνεται σε περίπτωση διαφοράς, ο δε καταναλωτής να μπορεί να υποβάλει την προς επίλυση διαφορά του ηλεκτρονικά, μέσω μιας ευρωπαϊκής πλατφόρμας στο διαδίκτυο, από την οποία θα προωθείται, άλλωστε, η επαρκής διευθέτηση.
Σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, εξωδικαστικές λύσεις για προβλήματα στις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών δίνουν σήμερα ο Συνήγορος του Καταναλωτή, οι Ενώσεις Καταναλωτών και οι Επιτροπές Φιλικού Διακανονισμού των Νομαρχιών.
Στελέχη της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή, αναφερόμενα στην ανωτέρω πρόταση Οδηγίας, τονίζουν ότι με τις ρυθμίσεις που προβλέπει, εκτιμάται ότι «οι καταναλωτές θα επωφεληθούν επειδή θα μπορούν, πλέον, να επιλύουν γρήγορα, απλά, αποτελεσματικά και εξωδικαστικά τις διαφορές που αφορούν την αγορά προϊόντων και υπηρεσιών, είτε αγοράζονται μέσω διαδικτύου είτε όχι, είτε στη χώρα τους είτε στο εξωτερικό».
Για τις επιχειρήσεις επισημαίνεται ότι θα «επωφεληθούν επειδή θα μπορούν να επιλύουν τυχόν διαφορές με τους καταναλωτές γρήγορα, απλά, αποτελεσματικά και εξωδικαστικά, αποφεύγοντας έτσι υπερβολικά έξοδα αλλά και τη δυσφήμιση».
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την Οδηγία η πρόταση για τους φορείς εναλλακτικής επίλυσης διαφορών αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή το 2014 και το 2015, η πρόταση σχετικά με τη διαδικτυακή πλατφόρμα επίλυσης διαφορών.
σελφ σερβις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου