Δημόσιοι υπάλληλοι θα πληρώνουν αποζημιώσεις για ζημιές που ζημιώνουν το δημόσιο - Μάνατζερ ή μανδαρίνοι;

 Ευθυνοφοβία τέλος.......... Μάνατζερ ή μανδαρίνοι; *

 Θα πληρώνουν στο εξής οι δημόσιοι υπάλληλοι που με τα λάθη τους ή τις παραλείψεις τους ζημιώνουν το Δημόσιο. 

Η σχετική Εγκύκλιος προβλέπει:

α. Ο υπάλληλος ευθύνεται έναντι του Δημοσίου για κάθε ζημιά την οποία προξένησε σε αυτό από δόλο ή βαρεία αμέλεια κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του. Ο υπάλληλος ευθύνεται επίσης για την αποζημίωση την οποία κατέβαλε το Δημόσιο σε τρίτους για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις του κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, εφόσον οφείλονται σε δόλο ή βαρεία αμέλεια. Ο υπάλληλος δεν ευθύνεται έναντι των τρίτων για τις ανωτέρω πράξεις ή παραλείψεις του.

β. Σε περίπτωση δόλου του υπαλλήλου, αυτός παραπέμπεται υποχρεωτικώς στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Σε περίπτωση βαρείας αμέλειας, αν ο υπάλληλος παραπεμφθεί, το Ελεγκτικό Συνέδριο, εκτιμώντας τις ειδικές περιστάσεις, μπορεί να καταλογίσει σε αυτόν μέρος μόνο της ζημιάς που επήλθε στο Δημόσιο ή της αποζημίωσης που το τελευταίο υποχρεώθηκε να
καταβάλει.

γ. Αν περισσότεροι υπάλληλοι προξένησαν από κοινού ζημιά στο Δημόσιο, ευθύνονται εις ολόκληρον κατά τις διατάξεις του Αστικού Δικαίου.

δ. Η αξίωση του Δημοσίου κατά υπαλλήλων του για αποζημίωση στις περιπτώσεις της παρ. 1 παραγράφεται σε πέντε (5) έτη. Στην περίπτωση του πρώτου εδαφίου της παρ. 1, η πενταετία αρχίζει αφότου το Αρμόδιο όργανο για την υποβολή της αίτησης καταλογισμού έλαβε γνώση της ζημιάς και του λόγου αυτής, και στην περίπτωση του δεύτερου εδαφίου, αφότου το Δημόσιο κατέβαλε την αποζημίωση.

ε. Η αστική ευθύνη των δημόσιων υπολόγων και των διατακτών διέπεται από τις ειδικές γι` αυτούς διατάξεις.

στ. Ειδικές διατάξεις για την προσωπική αστική ευθύνη των δημοσίων υπαλλήλων έναντι των τρίτων διατηρούνται σε ισχύ.»

2. Οι ανωτέρω διατάξεις καίτοι επαναλαμβάνονται σε όλους τους Υπαλληλικούς Κώδικες, που ίσχυσαν κατά καιρούς, έχουν εφαρμοστεί σε ελάχιστες περιπτώσεις, με συνέπεια αφενός μεν την εν τοις πράγμασι ατιμωρησία των υπαλλήλων και αφετέρου τη μη αναζήτηση από το Δημόσιο των αποζημιώσεων που κατεβλήθησαν στους δικαιούχους.

Β. Όπως διαπιστώνεται, κατά την εκκαθάριση δημόσιων κλπ δαπανών, το Δημόσιο, τα ν.π.δ.δ. και οι ο.τ.α. υποχρεώνονται, από τα Δικαστήρια, να καταβάλλουν σημαντικές αποζημιώσεις για πράξεις ή παραλείψεις κρατικών οργάνων (παράνομες ή και αυθαίρετες πράξεις δημοσίων υπαλλήλων ή υπαλλήλων των ν.π.δ.δ. ή των ο.τ.α., αμέλεια ή / και αδιαφορία στην άσκηση των προβλεπόμενων ένδικων μέσων, μη τήρηση των προβλεπόμενων διαδικασιών κ.λπ)

Γ. Κατόπιν αυτών, περιπτώσεις κατά τις οποίες επέρχεται ζημία σε βάρος του Δημοσίου κ.λπ από δόλο ή βαρεία αμέλεια κατά την εκτέλεση των καθηκόντων των υπαλλήλων, θα πρέπει να αναφέρονται αμελλητί στο Γενικό Επίτροπο Επικρατείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου προκειμένου να κινείται, η διαδικασία αναζήτησης του ποσού που καταβλήθηκε κατά του υπαίτιου ή των υπαιτίων υπαλλήλων αμέσως μετά την πληρωμή εκ μέρους του Δημοσίου, των ν.π.δ.δ., και των ο.τ.α. του ζημιωθέντος τρίτου. Προς τούτο οι αρμόδιες, για την εκκαθάριση και εντολή πληρωμής δημόσιων κ.λπ δαπανών, Υπηρεσίες θα πρέπει, αμέσως μετά την έκδοση των σχετικών Χρηματικών Ενταλμάτων, να ενημερώνουν το Γενικό Επίτροπο για τα περαιτέρω.

 

* Μάνατζερ ή μανδαρίνοι;

του Γιώργου Λακόπουλου

Το περιστατικό που ακολουθεί είναι πραγματικό. Αναφέρεται σε μια συγκεκριμένη επιχείρηση την οποία θα χαρακτήριζε κανείς πρότυπο. Για δώδεκα χρόνια που δραστηριοποιείται στον κλάδο της δεν έχει παραβάσεις, είναι συνεπής στις υποχρεώσεις της προς τις δημόσιες αρχές και προς το προσωπικό της. Ειδικά προς το ΙΚΑ καταβάλει κάθε μήνα ως ασφαλιστικές εισφορές, περίπου είκοσι χιλιάδων ευρώ. Χωρίς ποτέ να καθυστερήσει, ούτε για μια μέρα.

  Υπό κανονικές συνθήκες η πολιτεία μια τέτοια επιχείρηση, θα έπρεπε να την επιβραβεύει, τουλάχιστον με την προθυμία των υπάλληλων της να διεκπεραιώσουν τις τρέχουσες υποθέσεις της. Συνέβη το αντίθετο.

Ένας υπάλληλος από το λογιστήριο της επιχείρησης πήγε πρόσφατα στο ΙΚΑ της περιοχής για να ζητήσει ασφαλιστική ενημερότητα προκειμένου να διευθετήσει κάποια υπόθεση. Πήγε με την άνεση του συνεπούς στις υποχρεώσεις του. Αλλά με έκπληξη διαπίστωσε ότι η βεβαίωση που ζητούσε δεν μπορούσε να εκδοθεί. Γιατί «το κομπιούτερ έβγαλε» ότι οφείλει στο ΙΚΑ «ένα υπόλοιπο» σαράντα ένα ευρώ (αριθμός: 41).

  Ήταν προφανές ότι επρόκειτο για κάποιους λογιστικούς συμψηφισμούς, άλλωστε το ποσό ήταν ασήμαντο. Φυσικά ο άνθρωπος δεν είχε καμιά αντίρρηση το καταβάλει. Αλλά για να γίνει αυτό έπρεπε να ακολουθήσει μια χρονοβόρα διαδικασία που τον έβγαζε από τις προθεσμίες του. Γι' αυτό πρότεινε να του δώσουν τη βεβαίωση και την επομένη να τακτοποιήσει την εκκρεμότητα των 41 ευρώ. Ήταν στη διακριτική ευχέρεια του διευθυντή του υποκαταστήματος να επιλύσει αυτό το «μέγα» πρόβλημα. Κι όμως δεν το έλυσε.

  Με απόλυτο τρόπο επέμενε ότι δεν πρόκειται να χορηγήσει την ασφαλιστική ενημερότητα προτού τακτοποιηθεί η οφειλή, χωρίς το παραμικρό ενδιαφέρον για το πρόβλημα που συνεπάγονταν η καθυστέρηση. Μια επιχείρηση που έχει καταβάλει ως τώρα πάνω από τρία εκατομμύρια ευρώ, δεν είχε «πρόσωπο» για να πάρει ο χαρτί που της χρειάζονταν, για 41 μόλις ευρώ, τα οποία ούτως η άλλως θα κατέβαλε. Ένας ανώτερος δημόσιος υπάλληλος δεν έπαιρνε την ευθύνη να «ρισκάρει» ένα ασήμαντο ποσό, προκειμένου να εξυπηρετήσει έναν μεγάλο και αξιόπιστο πελάτη, ενώ είχε τον τρόπο να το κάνει. Οχυρωμένος πίσω από τυπικότητες, υπέβαλε σε ταλαιπωρία μια υγιή επιχείρηση, με την υπεροψία του μανδαρίνου.


 Το δίδαγμα από αυτή την ιστορία είναι ότι δεν αρκεί να ξέρουμε πόσοι είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι. Πρέπει να ξέρουμε και ποιοι είναι. Και πρέπει να αποφασίσουμε ότι αυτοί που αναλαμβάνουν διευθυντικές θέσεις πρέπει να επιλύουν απλά ζητήματα μάνατζμεντ. Υπάρχουν για να βρίσκουν λύσεις, όχι για ν διογκώνουν τα προβλήματα.
Τα διευθυντικά στελέχη σ’ ένα σύγχρονο κράτος, δεν αντιμετωπίζουν τους πολίτες με ευθυνοφοβία, ούτε επικαλούνται με το παραμικρό αραχνιασμένες εγκυκλίους. Για να κατέχουν διευθυντική θέση πρέπει να έχουν κρίση, να παίρνουν πρωτοβουλία και να διευθετούν εκκρεμότητες με νοοτροπία μάνατζερ. Αλλιώς είναι σπαστικοί γραφειοκράτες που έχουν ένα πρόβλημα για κάθε λύση.