Το
Rolling Stone δημοσίευσε πρόσφατα την λίστα με τους 50 καλύτερους
καλλιτέχνες σε ζωντανές εμφανίσεις και όπως ήταν αναμενόμενο ο Bruce
είναι στην κορυφή για πολλούς λόγους, όπως άλλωστε έγραψε εδώ και
αρκετές μέρες ο Σάββας Σπανούδης *
ΑΠΟ apotis4stis5
--------------------------
* Bruce Springsteen: Είναι ο καλύτερος live perfomer
Δεν έχω δει πολλούς καλλιτέχνες live. Εχω δει αρκετούς, αλλά όχι πολλούς. Και πάλι όμως, δεν πιστεύω ότι υπάρχει κάτι καλύτερο, κάτι πιο άρτιο, από αυτό που κάνει ο Bruce Springsteen. Καταγράφω όσο πιο περιληπτικά μπορώ και χωρίς πολύ σάλτσα, τις -σκόρπιες- σκέψεις μου και τα γεγονότα που με κάνουν να πιστεύω το παραπάνω:
Θέμα 1ο: Ποιος άλλος παίζει 3 ώρες -τουλάχιστον- σε κάθε συναυλία του; 30 τραγούδια τουλάχιστον. Και είναι και 63 ετών. Το κάνουν οι Stones; Το κάνει ο Dylan;
Θέμα 2ο: Εχει καμιά 15αριά άτομα στη σκηνή. Ολοι μουσικοί. Ολα ζωντανά. Κάνενα ίχνος background.
Θέμα 3ο. Είναι perfomer. Δεν μπορεί να καταγραφεί το τι κάνει κάθε φορά. Κατεβαίνει στο κοινό ουκ ολίγες φορές. Κάνει σκετς. Θα πιει ένα ποτήρι μπύρα από το κοινό. Θα τραγουδήσει α καπέλα. Θα στερεώσει το αρκουδάκι που του έδωσε η θαυμάστρια στο πουκάμισό του - ναι, δεν τον νοιάζει αν φαίνεται γελοίος, είναι αληθινός. Κάθε φορά και διαφορετικός. Τον είδα στο Μιλάνο πέρσι (3μιση ώρες) και φέτος στην Κοπεγχάγη (οι συντηρητικοί στην αρχή Δανοί ήταν όρθιοι στις δύο ώρες), στο Μόναχο (απίστευτο κρύο και βροχή 26 Μαΐου στο ανοιχτό Ολυμπιακό Στάδιο, η μπάντα είχε παγώσει!) και στη Λειψία (τρελή ζέστη). Κάθε μία συναυλία είναι και διαφορετική. Για αυτό και το ένα μου ταξίδι οδηγεί στο άλλο.
Θέμα 4ο. Ποιος άλλος αυτοσχεδιάζει έτσι; Αν ρίξετε μια ματιά στο set list των συναυλιών του, εκεί στο σάιτ του, ειδικά τώρα στο τέλος της περιοδείας του, παίζει «ό,τι να’ναι»! Στη Λειψία, αφού μάζεψε τις καρτέλες με τα τραγούδια που ήθελε από το κοινό, αυτοσχεδίασε για δύο λεπτά (!) πάνω στη σκηνή με τους μουσικούς του ένα τραγούδι που έγραφε στην καρτέλα. Τους υπενθύμισε τον ρυθμό. (http://www.youtube.com/watch?v=DhJdnhUuc6E). Τι ωραίο πράγμα να βλέπεις την αμεσότητα, την άνεση. Η συναυλία γίνεται έτσι μοναδική. Οχι απλά «μία ακόμη βραδιά από τις 50 που έχουμε να παίξουμε».
Θέμα 5ο: Νιώθω ότι απενεχοποιεί τα τραγούδια. Δεν υπάρχουν «καλά» και «κακά». Εκεί που π.χ. πιστεύω ότι «εντάξει, το Queen Of The Supermarket από το προηγούμενο άλμπουμ του δεν πρόκειται να το πει ποτέ στη συναυλία του, μιας και δεν είναι και το… καλύτερο που έχει κυκλοφορήσει», να σου το να το λέει live. Στη Λειψία είδα να ψάχνει τα πιο «δύσκολα» τραγούδια από τις περίφημες καρτέλες του κοινού για να τις προσπαθήσει στη σκηνή.
Θέμα 6ο: Λεπτομέρεια, αλλά θα την αναφέρω. Δεν έχει encore του τύπου «πάω μέσα, χειροκροτήστε μας να ξαναβγούμε». Λέει «ευχαριστούμε», μένουν όλοι στις θέσεις τους και συνεχίζει από εκεί που σταμάτησε. Στο Λιντς προχτές έπαιξε 10 τραγούδια encore.
Θέμα 7ο: Σου βγάζει μια χαρμόσυνη διάθεση, δεν είναι μίζερος, είναι αστείος, έχει χιούμορ. Εχω δει μόνο 4 συναυλίες από τις 100 την τελευταία διετία και κάμποσα «youtube», αλλά η εντύπωσή μου είναι αυτή: ότι δεν έχει κακές συναυλιακές μέρες.
Μα τόσα λεφτά;
Οταν στο μυαλό μου τη φετινή χρονιά μού ερχόταν η σκέψη να πάω να δω τον Σπρίνγκστιν, ένα μέρος μου φυσιολογικά αναρωτιόταν «χμ, να πάω πάλι, να χαλάσω πάλι αεροπορικά, διαμονή, εισιτήριο συναυλίας; Αφού τον είδα πριν από έναν μήνα. Μήπως είμαι υπερβολικός; Καλοκαίρι έρχεται. Να κρατήσω τα χρήματα να πάω διακοπές πουθενά». Η απάντηση του ίδιου μου του εαυτού ήταν κάπως έτσι: «Πήγαινε. Δεν θα το ξαναδείς αυτό το πράγμα. Μιλάμε για κάτι ιστορικό. Κάθε συναυλία είναι διαφορετική. Δεν βλέπεις το ίδιο. Και, επίσης (λίγο απαισιόδοξο αυτό) δεν ξέρεις πότε θα τον ξαναδείς. Νομίζω ότι είναι στα καλύτερά του. Πώς θα είναι σε δύο χρόνια; Θα κάνει τέτοια περιοδεία; Θα μπορεί να παίξει 3 ώρες; Θα έχει την ίδια ενέργεια;».
Ολες αυτές οι απαντήσεις, μία προς μία, με έχουν κάνει να έχω εμμονή με τον τύπο. Οι γνωστοί και φίλοι μου μού λένε «Α, έχεις κόλλημα, έτσι;». - «Όχι!». Εντάξει, είναι ο αγαπημένος μου, αλλά και άλλοι είναι. Και οι UB40 είναι. Και οι New Order είναι. Και οι Pet Shop Boys, αυτοί και αν είναι. Και οι National. Οι Sparks; Φανατικός. Με καινούρια; Παθαίνω κολλήματα. Στη συναλία στην Πλατεία Νερού περίμενα πώς και πώς τους Palma Violets. Απογοήτευση που δεν ήρθαν (πού να παίξουν σε 100 άτομα, οι 50 στη σκιά;). Ο George Michael; Τρελαίνομαι. Μα μπορούν να συγκριθούν όλοι αυτοί με αυτό που κάνει στη σκηνή ο Σπρίνγκστιν; Αν ο Τζορτζ Μάικλ ήταν πάνω στη σκηνή και αυτοσχεδίαζε με τους μουσικούς του ένα σπάνιο τραγούδι του, ακόμα θα το θυμόμουν. Ο Bruce αυτά τα έχει ανεπιτήδευτα. Δεν θυμάσαι τι έχει κάνει όταν φεύγεις από τη συναυλία.
Ισως στα 83 του
Σκέφτομαι ότι κάθε καλλιτέχνης είναι διαφορετικός. Ο Κοέν εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να είναι ούτε περιμένεις να είναι Σπρίνγκστιν πάνω στη σκηνή. Ούτε οι Sigur Ros. Και οι Pet Shop Boys θα είναι πάντα με ένα σινθεσάιζερ, ένα μικρόφωνο και χορευτές με καπέλα. Σε φοβερά κάθε φορά σόου. Δεν περιμένεις να έχουν 15 μουσικούς μαζί τους. Καθένας θα κάνει αυτό που του ταιριάζει. Αλλά από την άλλη και ο Σπρίνγκστιν θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο. Να παίζει τα ίδια τραγούδια, να είναι μονίμως κολλημένος μπροστά στο μικρόφωνο, να παίξει ένα δίωρο και τρία ανκόρ και να φύγει. Ή να είναι κουρασμένος στο δεύτερο μισό της περιοδείας του, να έχει βαρεθεί. Ή να παίξει 2 ώρες στο Μόναχο που είμασταν και εμείς και αυτοί παγωμένοι. Οχι. Δεν κάνει τίποτα από αυτά. Μπορεί στα 73 του ή στα 83 του να είναι έτσι, ίσως. Τώρα όμως δεν είναι!
Οταν πήγα στην πρώτη μου συναυλία του πέρσι, στο Μιλάνο, η προτροπή μου για να κάνω αυτό το ταξίδι διάρκειας μιάμισης μέρας ήταν ότι «πρέπει να δω τον Βruce μια φορά στη ζωή μου». Ο λόγος που τον είδα άλλες τρεις είναι ότι πιστεύω ότι αυτό δεν θα το ξαναζήσουμε. Και στην κάθε μία από τις 3 φετινές συναυλίες του που πήγα είπα «καλά, καθόμουν και το σκεφτόμουν; Αυτό είναι ανεπανάληπτο, είναι ιστορία». Και το άλλο που είπα και για τα τρία, ειδικά με τη σειρά Λειψία, Μόναχο, Κοπεγχάγη, είναι «καλά, αυτό πρέπει να βγει σε dvd». Και το ίδιο λέω τώρα που βλέπω αποσπάσματα για την προχθεσινή του στο Λιντς…
Αισθάνομαι ότι είμαι εν ζωή στην κατάλληλη χρονική στιγμή, όπως όταν αναρωτιέμαι «πώς να ήταν άραγε οι Doors live;, δεν θα το μάθω ποτέ». Ετσι αισθάνομαι. Οτι θα με ρωτάνε τα εγγόνια μου για τον Bruce και δεν θα μπορώ να τους το εξηγήσω. Θα έπρεπε να το είχαν ζήσει. Αλλά τουλάχιστον, χωρίς ίχνος ειρωνίας, θα έχουν το youtube για να το απολαύσουν.
Σάββας Σπανούδης
ΑΠΟ apotis4stis5/
Bruce Springsteen: Είναι ο καλύτερος live perfomer
Στην
λίστα υπάρχουν αρκετοί που θα ήθελε κάποτε να δει και το Ελληνικό κοινό
και μερικοί που είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε, αλλά μάλλον
θα κάνουμε μαύρα μάτια να ξαναδούμε στα επόμενα χρόνια κάποιον από αυτήν
την λίστα, μ ετην εξαίρεση ίσως του Nick Cave και ίσως της Patti Smith.
O Prince είναι όπως είναι φυσικό στο Νο 2 γιατί μετά τον Bruce είναι ο μόνος που θα μπορούσε να τον ακολουθήσει.
50. Fiona Apple
49. Taylor Swift
48. Green Day
47. Sigur Ros
46. Tool
45. Lady Gaga
44. Janelle Monae
43. Mumford and Sons
42. Skrillex
41. Tame Impala
40. Eric Church
39. Rush
38. Queens of the Stone Age
37. The National
36. Florence and the Machine
35. Bruno Mars
34. Foo Fighters
33. Beyonce
32. Sleigh Bells
31. David Byrne
30. Madonna
29. Muse
28. Patti Smith
27. Nick Cave and the Bad Seeds
26. Leonard Cohen
25. Phish
24. Dave Matthews Band
23. Pearl Jam
22. Tom Waits
21. Red Hot Chili Peppers
20. Kanye West
19. The Roots
18. Metallica
17. Nine Inch Nails
16. Alabama Shakes
15. Paul McCartney
14. The Black Keys
13. Tom Petty and the Heartbreakers
12. Wilco
11. U2
10. My Morning Jacket
09. Rage Against the Machine
08. Jack White
07. Radiohead
06. Jay Z
05. Neil Young
04. Arcade Fire
03. The Rolling Stones
02. Prince
01. Bruce Springsteen
49. Taylor Swift
48. Green Day
47. Sigur Ros
46. Tool
45. Lady Gaga
44. Janelle Monae
43. Mumford and Sons
42. Skrillex
41. Tame Impala
40. Eric Church
39. Rush
38. Queens of the Stone Age
37. The National
36. Florence and the Machine
35. Bruno Mars
34. Foo Fighters
33. Beyonce
32. Sleigh Bells
31. David Byrne
30. Madonna
29. Muse
28. Patti Smith
27. Nick Cave and the Bad Seeds
26. Leonard Cohen
25. Phish
24. Dave Matthews Band
23. Pearl Jam
22. Tom Waits
21. Red Hot Chili Peppers
20. Kanye West
19. The Roots
18. Metallica
17. Nine Inch Nails
16. Alabama Shakes
15. Paul McCartney
14. The Black Keys
13. Tom Petty and the Heartbreakers
12. Wilco
11. U2
10. My Morning Jacket
09. Rage Against the Machine
08. Jack White
07. Radiohead
06. Jay Z
05. Neil Young
04. Arcade Fire
03. The Rolling Stones
02. Prince
01. Bruce Springsteen
ΑΠΟ apotis4stis5
--------------------------
* Bruce Springsteen: Είναι ο καλύτερος live perfomer
Δεν έχω δει πολλούς καλλιτέχνες live. Εχω δει αρκετούς, αλλά όχι πολλούς. Και πάλι όμως, δεν πιστεύω ότι υπάρχει κάτι καλύτερο, κάτι πιο άρτιο, από αυτό που κάνει ο Bruce Springsteen. Καταγράφω όσο πιο περιληπτικά μπορώ και χωρίς πολύ σάλτσα, τις -σκόρπιες- σκέψεις μου και τα γεγονότα που με κάνουν να πιστεύω το παραπάνω:
Θέμα 1ο: Ποιος άλλος παίζει 3 ώρες -τουλάχιστον- σε κάθε συναυλία του; 30 τραγούδια τουλάχιστον. Και είναι και 63 ετών. Το κάνουν οι Stones; Το κάνει ο Dylan;
Θέμα 2ο: Εχει καμιά 15αριά άτομα στη σκηνή. Ολοι μουσικοί. Ολα ζωντανά. Κάνενα ίχνος background.
Θέμα 3ο. Είναι perfomer. Δεν μπορεί να καταγραφεί το τι κάνει κάθε φορά. Κατεβαίνει στο κοινό ουκ ολίγες φορές. Κάνει σκετς. Θα πιει ένα ποτήρι μπύρα από το κοινό. Θα τραγουδήσει α καπέλα. Θα στερεώσει το αρκουδάκι που του έδωσε η θαυμάστρια στο πουκάμισό του - ναι, δεν τον νοιάζει αν φαίνεται γελοίος, είναι αληθινός. Κάθε φορά και διαφορετικός. Τον είδα στο Μιλάνο πέρσι (3μιση ώρες) και φέτος στην Κοπεγχάγη (οι συντηρητικοί στην αρχή Δανοί ήταν όρθιοι στις δύο ώρες), στο Μόναχο (απίστευτο κρύο και βροχή 26 Μαΐου στο ανοιχτό Ολυμπιακό Στάδιο, η μπάντα είχε παγώσει!) και στη Λειψία (τρελή ζέστη). Κάθε μία συναυλία είναι και διαφορετική. Για αυτό και το ένα μου ταξίδι οδηγεί στο άλλο.
Θέμα 4ο. Ποιος άλλος αυτοσχεδιάζει έτσι; Αν ρίξετε μια ματιά στο set list των συναυλιών του, εκεί στο σάιτ του, ειδικά τώρα στο τέλος της περιοδείας του, παίζει «ό,τι να’ναι»! Στη Λειψία, αφού μάζεψε τις καρτέλες με τα τραγούδια που ήθελε από το κοινό, αυτοσχεδίασε για δύο λεπτά (!) πάνω στη σκηνή με τους μουσικούς του ένα τραγούδι που έγραφε στην καρτέλα. Τους υπενθύμισε τον ρυθμό. (http://www.youtube.com/watch?v=DhJdnhUuc6E). Τι ωραίο πράγμα να βλέπεις την αμεσότητα, την άνεση. Η συναυλία γίνεται έτσι μοναδική. Οχι απλά «μία ακόμη βραδιά από τις 50 που έχουμε να παίξουμε».
Θέμα 5ο: Νιώθω ότι απενεχοποιεί τα τραγούδια. Δεν υπάρχουν «καλά» και «κακά». Εκεί που π.χ. πιστεύω ότι «εντάξει, το Queen Of The Supermarket από το προηγούμενο άλμπουμ του δεν πρόκειται να το πει ποτέ στη συναυλία του, μιας και δεν είναι και το… καλύτερο που έχει κυκλοφορήσει», να σου το να το λέει live. Στη Λειψία είδα να ψάχνει τα πιο «δύσκολα» τραγούδια από τις περίφημες καρτέλες του κοινού για να τις προσπαθήσει στη σκηνή.
Θέμα 6ο: Λεπτομέρεια, αλλά θα την αναφέρω. Δεν έχει encore του τύπου «πάω μέσα, χειροκροτήστε μας να ξαναβγούμε». Λέει «ευχαριστούμε», μένουν όλοι στις θέσεις τους και συνεχίζει από εκεί που σταμάτησε. Στο Λιντς προχτές έπαιξε 10 τραγούδια encore.
Θέμα 7ο: Σου βγάζει μια χαρμόσυνη διάθεση, δεν είναι μίζερος, είναι αστείος, έχει χιούμορ. Εχω δει μόνο 4 συναυλίες από τις 100 την τελευταία διετία και κάμποσα «youtube», αλλά η εντύπωσή μου είναι αυτή: ότι δεν έχει κακές συναυλιακές μέρες.
Μα τόσα λεφτά;
Οταν στο μυαλό μου τη φετινή χρονιά μού ερχόταν η σκέψη να πάω να δω τον Σπρίνγκστιν, ένα μέρος μου φυσιολογικά αναρωτιόταν «χμ, να πάω πάλι, να χαλάσω πάλι αεροπορικά, διαμονή, εισιτήριο συναυλίας; Αφού τον είδα πριν από έναν μήνα. Μήπως είμαι υπερβολικός; Καλοκαίρι έρχεται. Να κρατήσω τα χρήματα να πάω διακοπές πουθενά». Η απάντηση του ίδιου μου του εαυτού ήταν κάπως έτσι: «Πήγαινε. Δεν θα το ξαναδείς αυτό το πράγμα. Μιλάμε για κάτι ιστορικό. Κάθε συναυλία είναι διαφορετική. Δεν βλέπεις το ίδιο. Και, επίσης (λίγο απαισιόδοξο αυτό) δεν ξέρεις πότε θα τον ξαναδείς. Νομίζω ότι είναι στα καλύτερά του. Πώς θα είναι σε δύο χρόνια; Θα κάνει τέτοια περιοδεία; Θα μπορεί να παίξει 3 ώρες; Θα έχει την ίδια ενέργεια;».
Ολες αυτές οι απαντήσεις, μία προς μία, με έχουν κάνει να έχω εμμονή με τον τύπο. Οι γνωστοί και φίλοι μου μού λένε «Α, έχεις κόλλημα, έτσι;». - «Όχι!». Εντάξει, είναι ο αγαπημένος μου, αλλά και άλλοι είναι. Και οι UB40 είναι. Και οι New Order είναι. Και οι Pet Shop Boys, αυτοί και αν είναι. Και οι National. Οι Sparks; Φανατικός. Με καινούρια; Παθαίνω κολλήματα. Στη συναλία στην Πλατεία Νερού περίμενα πώς και πώς τους Palma Violets. Απογοήτευση που δεν ήρθαν (πού να παίξουν σε 100 άτομα, οι 50 στη σκιά;). Ο George Michael; Τρελαίνομαι. Μα μπορούν να συγκριθούν όλοι αυτοί με αυτό που κάνει στη σκηνή ο Σπρίνγκστιν; Αν ο Τζορτζ Μάικλ ήταν πάνω στη σκηνή και αυτοσχεδίαζε με τους μουσικούς του ένα σπάνιο τραγούδι του, ακόμα θα το θυμόμουν. Ο Bruce αυτά τα έχει ανεπιτήδευτα. Δεν θυμάσαι τι έχει κάνει όταν φεύγεις από τη συναυλία.
Ισως στα 83 του
Σκέφτομαι ότι κάθε καλλιτέχνης είναι διαφορετικός. Ο Κοέν εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να είναι ούτε περιμένεις να είναι Σπρίνγκστιν πάνω στη σκηνή. Ούτε οι Sigur Ros. Και οι Pet Shop Boys θα είναι πάντα με ένα σινθεσάιζερ, ένα μικρόφωνο και χορευτές με καπέλα. Σε φοβερά κάθε φορά σόου. Δεν περιμένεις να έχουν 15 μουσικούς μαζί τους. Καθένας θα κάνει αυτό που του ταιριάζει. Αλλά από την άλλη και ο Σπρίνγκστιν θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο. Να παίζει τα ίδια τραγούδια, να είναι μονίμως κολλημένος μπροστά στο μικρόφωνο, να παίξει ένα δίωρο και τρία ανκόρ και να φύγει. Ή να είναι κουρασμένος στο δεύτερο μισό της περιοδείας του, να έχει βαρεθεί. Ή να παίξει 2 ώρες στο Μόναχο που είμασταν και εμείς και αυτοί παγωμένοι. Οχι. Δεν κάνει τίποτα από αυτά. Μπορεί στα 73 του ή στα 83 του να είναι έτσι, ίσως. Τώρα όμως δεν είναι!
Οταν πήγα στην πρώτη μου συναυλία του πέρσι, στο Μιλάνο, η προτροπή μου για να κάνω αυτό το ταξίδι διάρκειας μιάμισης μέρας ήταν ότι «πρέπει να δω τον Βruce μια φορά στη ζωή μου». Ο λόγος που τον είδα άλλες τρεις είναι ότι πιστεύω ότι αυτό δεν θα το ξαναζήσουμε. Και στην κάθε μία από τις 3 φετινές συναυλίες του που πήγα είπα «καλά, καθόμουν και το σκεφτόμουν; Αυτό είναι ανεπανάληπτο, είναι ιστορία». Και το άλλο που είπα και για τα τρία, ειδικά με τη σειρά Λειψία, Μόναχο, Κοπεγχάγη, είναι «καλά, αυτό πρέπει να βγει σε dvd». Και το ίδιο λέω τώρα που βλέπω αποσπάσματα για την προχθεσινή του στο Λιντς…
Αισθάνομαι ότι είμαι εν ζωή στην κατάλληλη χρονική στιγμή, όπως όταν αναρωτιέμαι «πώς να ήταν άραγε οι Doors live;, δεν θα το μάθω ποτέ». Ετσι αισθάνομαι. Οτι θα με ρωτάνε τα εγγόνια μου για τον Bruce και δεν θα μπορώ να τους το εξηγήσω. Θα έπρεπε να το είχαν ζήσει. Αλλά τουλάχιστον, χωρίς ίχνος ειρωνίας, θα έχουν το youtube για να το απολαύσουν.
Σάββας Σπανούδης
ΑΠΟ apotis4stis5/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου