ΝΕΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ Σε καθεστώς πλήρους απελευθέρωσης πέρασαν οι πρόσφορες - Ολα όσα αλλάζουν για προσφορές, εκπτώσεις και stock μαγαζιά

Για άλλη μια φορά ρυθμίσεις που εξυπηρετούν ελάχιστες επιχειρήσεις , προκαλούν βλάβη στους καταναλωτές και στο μεγάλο σύνολο των επιχειρήσεων. Ο νέος κώδικας δεοντολογίας , δεν έλαβε υπόψη το αποτέλεσμα διαλόγου των φορέων που προηγήθηκε​ Στην πραγματικότητα, οι ασυνείδητοι έμποροι θα μπορούν εσαεί να προφασίζονται εκπτώσεις και προσφορές δηλώνοντας ως τιμή προ εκπτώσεων μια οποιαδήποτε παραπλανητική τιμή 

 Σε καθεστώς πλήρους απελευθέρωσης πέρασαν οι πρόσφορες και οι προωθητικές ενέργειες των εμπορικών καταστημάτων, προκαλώντας εντονότατες αντιδράσεις από τη μεγαλύτερη μερίδα της εμπορικής κοινότητας, κυρίως των εκπροσώπων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αλλά και τριβές και αντιπαραθέσεις εντός του υπουργείου Ανάπτυξης.

Ο υφυπουργός Ανάπτυξης, κ. Γεράσιμος Γιακουμάτος, υπέγραψε Υπουργική Απόφαση με τον τίτλο «Κώδικας Δεοντολογίας για την Προστασίας του Καταναλωτή κατά τις Προσφορές, τις Εκπτώσεις και τις Προωθητικές Ενέργειας», η οποία προβλέπει ότι τα εμπορικά καταστήματα μπορούν να διενεργούν πρόσφορες καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους, εκτός από τις περιόδους των εκπτώσεων, ενώ δίνει τη δυνατότητα της διενέργειας ανάλογων εμπορικών πρακτικών και στα καταστήματα stock και οutlet.
Η απόφαση αυτή του κ. Γιακουμάτου αιφνιδίασε καταρχάς τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου, κ. Στέφανο Κομνηνό, ο οποίος μετά από αρκετές εβδομάδες εξαντλητικού διαλόγου με τον ΣΕΒ, τη ΓΣΕΒΕΕ, την ΕΣΕΕ, τον ΣΕΛΠΕ και εκπροσώπους του οργανωμένου λιανεμπορίου και των καταναλωτών είχε καταλήξει σε ένα προσχέδιο υπουργικής απόφασης, το οποίο απείχε σε πολύ μεγάλο βαθμό από την απόφαση η οποία, τελικά, υπεγράφη. Βέβαια, και η πρόταση του κ. Κομνηνού δεν κάλυπτε στο σύνολό της την αγορά. Στο διάστημα των περίπου 2 – 3 μηνών που διήρκεσε ο διάλογος, το περιεχόμενό της άλλαξε πολλές φορές, με παρεμβάσεις άλλοτε από τα ισχυρά δίκτυα του εμπορίου και άλλοτε από τους εκπροσώπους των μικρομεσαίων. Εξ αρχής φάνηκε, πάντως, πως όποιο δρόμο κι αν ακολουθούσε το υπουργείο δεν θα εξέλειπαν οι αντιδράσεις, μόνο που η τελική απόφαση βρέθηκε στο άκρο της πλήρους απελευθέρωσης των προσφορών, ξεσηκώνοντας συγκεκριμένη μερίδα της αγοράς. Με την πρότασή του, ο κ. Κομνηνός επιχείρησε να τηρήσει κάποιες ισορροπίες μεταξύ των ισχυρών αλυσίδων λιανικής ένδυσης, υπόδησης, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών και των καταστημάτων stock και outlet από τη μια και των μικρομεσαίων καταστημάτων από την άλλη, ενώ βρέθηκε απέναντι από τα σούπερ μάρκετ σε ό,τι αφορά την προτεινόμενη τήρηση Μητρώου Προφορών, η εφαρμογή του οποίου θα καθιστούσε ουσιαστικά αδύνατη τη διενέργεια προσφορών στον χώρο των τροφίμων, ποτών και εν γένει των αγαθών καθημερινής ανάγκης.
Κι ενώ ο γενικός γραμματέας ανέμενε ότι ο υφυπουργός θα υπέγραφε το σχέδιο, το οποίο αποτέλεσε προϊόν διάλογου με την αγορά, ο κ. Γιακουμάτος, στις 11 Νοεμβρίου, ανακοίνωσε ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο, πλήρους απελευθέρωσης των προσφορών, βρισκόμενος έτσι απέναντι από τη ΓΣΕΒΕΕ, την ΕΣΕΕ και τους καταναλωτές. Όσο για το οργανωμένο λιανεμπόριο, φαίνεται πως ο υφυπουργός ικανοποίησε το αίτημά του περί της μη τήρησης ηλεκτρονικού μητρώου προσφορών, αντιλαμβανόμενος ότι για τα σούπερ μάρκετ ήταν πρακτικά αδύνατη η καθημερινή ενημέρωση του μητρώου με τις διενεργούμενες προσφορές.
Έντονες αντιδράσεις
Στην ανακοίνωση της υπουργικής Απόφασης, ΓΣΕΒΕΕ και ΕΣΕΕ αντέδρασαν εντονότατα, με τη Συνομοσπονδία Εμπορίου να καταγγέλλει ότι «για άλλη μια φορά επικράτησε η λογική των εκπροσώπων των ολιγοπωλιακών συμφερόντων» και να δηλώνει ότι ο κώδικας δεοντολογίας δεν εκφράζει όλη την αγορά, ούτε εξασφαλίζει την προστασία των καταναλωτών. «Ο Κώδικας Δεοντολογίας που συμφωνήθηκε και προτάθηκε ως αποτέλεσμα διαλόγου φορέων της αγοράς και της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου δεν έγινε ποτέ Υπουργική Απόφαση. Οι βελτιωτικές αλλαγές που θα μπορούσαν να γίνουν, με οριζόντια ισχύ και σκοπό να μην παραπλανούν ή να μην προκαλούν σύγχυση στον καταναλωτή, ξαφνικά περιορίστηκαν στο ελάχιστο», ανέφερε η ΕΣΕΕ σε ανακοίνωσή της, κάνοντας λόγο για «Κώδικα έμπνευσης και επινόησης κάποιων ακατάλληλων συμβούλων του Υπουργείου, που παραπλανούν τον αρμόδιο υφυπουργό».
Από την πλευρά της η ΓΣΕΒΕΕ τόνισε, σε επίσης «σκληρή» γλώσσα, ότι τα συμπεράσματα από τις ανακοινώσεις Γιακουμάτου είναι δύο: Πρώτον ότι «εξαφανίστηκαν σχεδόν όλα όσα είχαν συμφωνηθεί στις διαβουλεύσεις των φορέων της αγοράς με τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και είχαν αποτυπωθεί στο αρχικό σχέδιο του Υπουργείου» και δεύτερον, ότι η φιλοσοφία του Κώδικα «παραμένει στο πνεύμα των συμφερόντων των πολυεθνικών και των μεγάλων επιχειρήσεων. Εύλογο, λοιπόν, το ερώτημα: Προς τι οι έξι διαδοχικές συναντήσεις των κοινωνικών εταίρων και των ενώσεων καταναλωτών με τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου;» σημειώνει η ΓΣΕΒΕΕ. Mέχρι και την έκδοση του τεύχους, τόσο ο ΣΕΒ, όσο και ο ΣΕΛΠΕ, δεν είχαν τοποθετηθεί επίσημα για τις ρυθμίσεις του Κώδικα Δεοντολογίας και, κυρίως, για την πλήρη απελευθέρωση των προσφορών.

Το νέο πλαίσιο
Όπως ορίζει η υπουργική απόφαση, oι προσφορές συγκεκριμένων προϊόντων ή προϊόντων ορισμένης κατηγορίας πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, εκτός από τις περιόδους των εκπτώσεων. Κατά τη διενέργεια των προσφορών θα πρέπει να αναγράφονται ευκρινώς η παλαιά και η νέα μειωμένη τιμή των προϊόντων και προαιρετικά το ποσοστό της μείωσης, σε εμφανή σημεία του καταστήματος και οπωσδήποτε στα σημεία που πωλούνται τα προσφερόμενα προϊόντα. Σε κάθε περίπτωση, δεν επιτρέπεται η προσφορά ειδών των οποίων η ποσότητα υπερβαίνει το 50% του συνόλου των ειδών που διαθέτει το κατάστημα. Για τις προωθητικές ενέργειες εφαρμόζεται αναλογικά το άρθρο 98 των Κανόνων ΔΙΕΠΠΥ. Σημειώνεται ότι έως τώρα οι προσφορές δεν μπορούσαν να διαρκούν περισσότερο από 10 ημέρες, ενώ δεν μπορούσε να τεθεί ένα προϊόν εκ νέου σε προσφορά, πριν παρέλθουν 60 ημέρες. Σχετικά με το καθεστώς των εκπτώσεων, ο νέος κώδικας ορίζει τα εξής:

• Οι εκπτώσεις, όπως ισχύει και σήμερα, διενεργούνται τέσσερις φορές τον χρόνο κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 1 του άρθρου 15 του ν. 4177/2013 (χειμερινές, θερινές και προεκπτώσεις).
• Κατά τη διενέργεια των εκπτώσεων, εκτός από την αναγραφή της παλαιάς και της νέας μειωμένης τιμής των αγαθών και υπηρεσιών που πωλούνται με έκπτωση, επιτρέπεται και η αναγραφή και εμπορική επικοινωνία ποσοστού έκπτωσης.
• Εφόσον παρέχεται μειωμένη τιμή σε περισσότερα από το 60% του συνόλου των πωλούμενων ειδών, θα πρέπει να αναγράφεται στην προθήκη του καταστήματος και σε οποιαδήποτε άλλη εμπορική επικοινωνία το παρεχόμενο ποσοστό έκπτωσης και στην περίπτωση που υπάρχουν διαφορετικά ποσοστά έκπτωσης ανά κατηγορίες προϊόντων, θα πρέπει να αναγράφεται το εύρος του παρεχόμενου ποσοστού («από …. % έως …. %»).
• Σε κάθε άλλη περίπτωση θα αναγράφεται ότι οι εκπτώσεις αφορούν σε επιλεγμένα είδη, με αναφορά στο αντίστοιχο ποσοστό.
• Κατά τη διάρκεια των εκπτώσεων, προσφορών και προωθητικών ενεργειών πρέπει να εμφανίζεται η παλαιά και η νέα μειωμένη τιμή του προϊόντος ή το πρόσθετο όφελος στην περίπτωση των προωθητικών ενεργειών, προκειμένου η σύγκριση τους να είναι απλή και σαφής.
• Συμπληρωματικά μπορεί να αναφέρεται και το αντίστοιχο ποσοστό έκπτωσης στον χώρο πώλησης γενικά ή ανά προϊόν, κατά τους όρους της παρούσας.
• Ο τρόπος με τον οποίο υπολογίζεται και προβάλλεται η μειωμένη τιμή, πρέπει να ανταποκρίνεται στην αλήθεια και να μην είναι ανακριβής.
• Τα σημεία πώλησης θα πρέπει, σε περίπτωση ελέγχου, να είναι σε θέση να αποδείξουν, είτε αμέσως είτε εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος που τάσσεται από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα, ότι η παλαιά τιμή πώλησης που αναγράφεται στην πινακίδα του προϊόντος, συμπίπτει με την ανώτατη τιμή πώλησης αυτού οποτεδήποτε, ενώ οι πρακτικές επικοινωνίας διενεργούνται υποχρεωτικά στην ελληνική γλώσσα και προαιρετικά σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα.

Καταστήματα Stock και Outlet

• Ως καταστήματα Stock και Outlet χαρακτηρίζονται τα καταστήματα λιανικής πώλησης των προϊόντων εκείνων που ανήκουν σε μία ή περισσότερες από τις παρακάτω κατηγορίες: (α) αποθέματα προηγούμενων εμπορικών περιόδων (σεζόν) (β) αποθέματα παλαιάς μόδας (γ) αποθέματα καταργημένων ή παλαιών ή μη εμπορεύσιμων εμπορικών κωδικών (δ) αποθέματα παλαιών εμπορικών σειρών (ε) παλαιά εν γένει αποθέματα (στ) είδη ξεπερασμένης τεχνολογίας και καταναλωτικών συνηθειών (ζ) είδη πλεονάζουσας παραγωγής (η) είδη που επιστράφηκαν και/ή αποθέματα λόγω ακύρωσης παραγγελιών (θ) είδη που ανήκουν σε δοκιμαστικές ή πειραματικές σειρές ή είναι δείγματα.
• Επιπλέον των παραπάνω ειδών, τα καταστήματα Stock επιτρέπεται να πωλούν μεταχειρισμένα και ελαττωματικά προϊόντα.
• Τα χαρακτηριζόμενα ως καταστήματα Stock και Outlet για να λειτουργήσουν, θα πρέπει να έχουν προβεί σε έναρξη εργασιών ως καταστήματα Stock ή ως καταστήματα Outlet στις αρμόδιες ΔΟΥ.
• Τα καταστήματα Stock ή Outlet υποχρεούνται να αναγράφουν στις πινακίδες που προβλέπονται από τις ισχύουσες διατάξεις: (α) την παλαιά τιμή πώλησης, διαγραμμένη και (β) τη νέα μειωμένη τιμή πώλησης, με τρόπο που να επικοινωνεί στον καταναλωτή τη σαφή διάκριση μεταξύ των δύο αυτών τιμών.
• Προαιρετικά, επιτρέπεται να αναγράφεται εντός του καταστήματος και σε κάθε άλλη εμπορική επικοινωνία με τον καταναλωτή το ποσοστό της μείωσης.
• Στις περιόδους εκπτώσεων ή προσφορών, τα καταστήματα αυτά υποχρεούνται να εμφανίζουν στις πινακίδες όλες τις ενδιάμεσες τιμές διαγραμμένες και, με έντονη γραφή, τη νέα μειωμένη τιμή διάθεσης και να αναγράφουν σε οποιαδήποτε άλλη εμπορική επικοινωνία μόνο τις λέξεις «εκπτώσεις», «προσφορές».
• Σε κάθε περίπτωση τα καταστήματα Stock ή Outlet υποχρεούνται να αναφέρουν στις πινακίδες τους και σε κάθε επικοινωνία με τον καταναλωτή, μαζί με την τιμή του προϊόντος και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του, σε περίπτωση δε ελαττωματικού προϊόντος, το ελάττωμα θα σημειώνεται κατά τρόπο σαφή επί του προϊόντος.

Ηλεκτρονικό Μητρώο Καταγγελιών

• Στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή τηρείται βάση καταγγελιών, για την καταχώριση σε αυτό των πάσης φύσεως καταγγελιών καταναλωτών.
• Η καταχώριση της καταγγελίας γίνεται μέσω της ιστοσελίδας www.1520.gov.gr, με τη χρήση ηλεκτρονικής φόρμας στην οποία ο καταναλωτής συμπληρώνει τα στοιχεία του, καθώς και τα στοιχεία της επιχείρησης, την πρακτική της οποίας επιθυμεί να καταγγείλει.

Σημειώνεται ότι ως παράρτημα της υπουργικής απόφασης, περιλαμβάνονται και ενδεικτικές κατευθύνσεις για τον κώδικα δεοντολογίας που θα πρέπει να εκδώσουν οι εμπορικοί σύλλογοι. Στον κώδικα δεοντολογίας θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να αναφέρεται ότι:

• Εάν δεν επιχειρείται σύγκριση τιμών, θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση λέξεων, φράσεων, εικόνων ή συμβόλων που υπό κανονικές συνθήκες είναι πιθανόν να δώσει στους καταναλωτές την εντύπωση ότι γίνεται σύγκριση τιμών.
• Οι μειώσεις τιμής γίνονται επί της ήδη αναγραμμένης τιμής για προϊόν που διατίθεται στο ίδιο κατάστημα ή υποκατάστημα.
• Εάν η μείωση τιμής ισχύει μόνον για καταναλωτές που διαθέτουν κάρτα πιστότητας του καταστήματος, τότε θα πρέπει να αναγράφεται καθαρά στην επικοινωνία μείωσης τιμής ότι αυτή ισχύει μόνον σε συνδυασμό με την χρήση της κάρτας.
• Εάν η μείωση τιμής ενός προϊόντος αφορά σε ειδική ομάδα καταναλωτών, τούτο θα πρέπει να αναγράφεται καθαρά δίπλα στην τιμή του προϊόντος.
• Εάν η μειωμένη τιμή ισχύει για συγκεκριμένο τύπο προϊόντος ως προς το μέγεθος ή το χρώμα κλπ, θα πρέπει να υπάρχει σαφής αναφορά ότι «είναι διαθέσιμο σε άλλα χρώματα χωρίς έκπτωση», «είναι διαθέσιμο σε αυξημένη τιμή» κοκ.
• Εάν διαφημίζεται ότι όλα τα αγαθά είναι σε έκπτωση (πχ, στη μισή τιμή), όμως μεμονωμένα αντικείμενα που παρατίθενται σε πώληση για ειδικό σκοπό φέρουν τιμές άλλου πωλητού, τότε τα αντικείμενα αυτά πρέπει να εξαιρούνται σαφώς στην διαφήμιση (ανακοίνωση).
• Εάν η συσκευασία φέρει μείωση τιμής, τότε αυτή θα πρέπει να αποτυπώνεται σε αντίστοιχη ένδειξη επί της πινακίδας.
• Για τα εποχικά προϊόντα δεν νοείται σύγκριση με τις τιμές που αυτά έχουν όταν είναι εκτός εποχής.

ΑΠΟ σελφ σερβις