ΑΠΟ Aegean Times
Επί 30 χρόνια ακούμε και διαβάζουμε για τις περίφημες διεκδικήσεις των
Τούρκων στο
Αιγαίο χωρίς να έχουμε καταφέρει να φωτίσουμε το ομιχλώδες
τοπίο που καλύπτει αυτές τις διεκδικήσεις.
Είναι τυχαία άραγε η
κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων στο Αιγαίο;
Είναι τυχαίο το ζήτημα
που τέθηκε από τους Τούρκους σχετικά με τους Αεροδιαδρόμους της Ρόδου,
Είναι τυχαίο γεγονός η διπλωματική εμπλοκή της ένταξης της Κύπρου στην
Ε.Ε. και οι συναντήσεις Κληρίδη – Ντενκτάς;
Είναι τυχαίο γεγονός οι 2
συναντήσεις Παπανδρέου-Τζέμ μέσα σε διάστημα 10 ημερών;
Είναι τυχαία η
επιλογή των σημείων που επιλέγουν οι Τούρκοι πιλότοι όταν πραγματοποιούν
τις παραβιάσεις του Ελληνικού Εναέριου χώρου;
Η έρευνα των AT επιχειρεί να ρίξει άπλετο φως στην άσκηση της Εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Από την ιστορική αναδρομή των «θερμών επεισοδίων» οι ΑΤ φωτίζουν το παρασκήνιο της διπλωματίας και προσδίδουν μια νέα διάσταση στις «επιθυμίες» των Τούρκων.
30 χρόνια δηλώσεις …
Η έρευνα των AT επιχειρεί να ρίξει άπλετο φως στην άσκηση της Εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Από την ιστορική αναδρομή των «θερμών επεισοδίων» οι ΑΤ φωτίζουν το παρασκήνιο της διπλωματίας και προσδίδουν μια νέα διάσταση στις «επιθυμίες» των Τούρκων.
30 χρόνια δηλώσεις …
Ξεκινώντας πολύ πριν το 1974 όταν αντιπρόεδρος των ΗΠΑ ήταν ο
Ελληνοαμερικανός
Σπύρος Αγκνιου, είχε ειπωθεί δημόσια τόσο από αυτόν όσο και από πολλούς Αμερικανούς αξιωματούχους ότι στο Αιγαίο δεν υπάρχει σταγόνα πετρέλαιο δηλώνοντας χαρακτηριστικά ότι «όποιος βρει έστω ένα ποτήρι πετρέλαιο στο Αιγαίο να μου το φέρει να το πιω»
Από δημοσιεύματα τόσο του Ελληνικού όσο και του Αμερικανικού τύπου είχε διοχετευτεί στο κοινό η πεποίθηση ότι όλες οι έρευνες για την αναζήτηση κοιτασμάτων πετρελαίου στο Αιγαίο είχαν αποβεί άκαρπες. Την ίδια τακτική είχαν ακολουθήσει και διάφοροι πολιτικοί της Μ. Βρετανίας για την Κύπρο με αποκορύφωμα αυτή του ύπατου αρμοστή Εντουαρντ Κλέϊ στις 23 Απριλίου του 2001 όταν έσπευσε να δηλώσει ότι «στην Κύπρο υπάρχει τόσο πετρέλαιο όσο φιστ ικοβούτυρο κάτω από το Μάντσεστερ».
Κατά την περίοδο της Χούντας ξεκίνησαν στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Θάσου και Καβάλας τα πρώτα κοιτάσματα πετρελαίου. Τότε είχαν γίνει πολλές έρευνες και είχαν ανακαλυφθεί 5 πετρελαιοφόροι ορίζοντες. 4 εντός των Ελληνικών χωρικών υδάτων των 6 μιλίων και ένας εκτός των 6 μιλίων ΑΛΛΑ εντός της Ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Από τους πετρελαιοφόρους ορίζοντες εντός των 6 μιλίων, οι 2 ήταν άμεσα εκμεταλλεύσιμοι αλλά περιορισμένης περιεκτικότητας . Ως δια μαγείας η μελέτη για τον πέμπτο ορίζοντα εκτός των 6 μιλίων … εξαφανίστηκε! Την εποχή αυτή η Αγκυρα άρχισε να δείχνει έμπρακτα σε διπλωματικό επίπεδο το ενδιαφέρον της για την περιοχή αλλά το υψηλό κόστος εξόρυξης και διύλισης του πετρελαίου δεν είχε κινήσει την «πολεμική μηχανή» των Τούρκων αφού είχαν θέσει ως προτεραιότητα την περιοχή της Μοσούλης και τα κοιτάσματα πετρελαίου της Κύπρου!
Καραμανλής. Ο πρώτος που αξιοποίησε πολιτικά την ύπαρξη πετρελαίων στο Αιγαίο
Όταν έπεσε η Χούντα, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ζήτησε να ενημερωθεί για όλες τις έρευνες που είχαν πραγματοποιηθεί στο Αιγαίο. Εκτίμησε ότι η πετρελαϊκή κρίση του 1973 – που ανέβασε τις τιμές από 3 δολάρια το βαρέλι στα 14 – ίσως προσέλκυε κάποιους επενδυτές στο Αιγαίο. Η πολιτική ευφυΐα του Καραμανλή τον οδήγησε σε συζητήσεις με τους Ευρωπαίους που βρέθηκαν μπροστά σε μεγάλη έκπληξη. Στο Αιγαίο υπήρχαν πετρέλαια!!! Ο αείμνηστος ηγέτης κατάφερε να τραβήξει την προσοχή των Ευρωπαίων αφού όλες οι μελέτες οδηγούσαν στο συμπέρασμα ότι 3 περιοχές (μια στο Βόρειο Αιγαίο, μία στο Νότιο και μια ακόμη για την οποία δεν μπορεί κάποιος να καταλήξει με σαφήνεια για το που βρίσκεται) αποτελούσαν ίσως το μεγαλύτερο ανεκμετάλλευτο κοίτασμα πετρελαίου παγκοσμίως. Το 1976 είχε αρχίσει να διαφαίνεται η επιθυμία των Ευρωπαίων για να ολοκληρωθεί η ένταξη της Ελλάδος στην τότε ΕΟΚ γεγονός που προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση των ΗΠΑ και των Τούρκων οι όποίοι δεν έβλεπαν με «καλό μάτι» μια τέτοια κίνηση.
Σε διπλωματικό επίπεδο τόσο ο Κων/νος Καραμανλής όσο και ο Πέτρος Μολυβιάτης, είχαν εκμεταλλευτεί τα μέγιστα από την απόδειξη ότι το Αιγαίο είναι το «Φορντ Νοξ του Μαύρου Χρυσού». Όταν οι Γαλλικές πετρελαϊκές εταιρίες έδειξαν την εμπιστοσύνη τους στις μελέτες της Ελληνικής Κυβέρνησης, ακολούθησαν και άλλες που συνέτειναν στην παραδοχή ότι ο Καραμανλής έχει δίκιο! Τότε οι Τούρκοι διπλωμάτες αντελήφθησαν ότι η πολιτική Καραμανλή απέφερε καρπούς στην Ελλάδα και σε μια πράξη δυναμικής παρουσίας έβγαλαν το ερευνητικό σκάφος «Χόρα» στο Β.Α. Αιγαίο. Ηταν η πρώτη επίσημη διεκδίκηση των Τούρκων που ουσιαστικά αποτελούσε μια προειδοποίηση των ΗΠΑ ότι το «Αιγαίο ΔΕΝ ανήκει στους Ελληνες».
Βυθίστε το «ΧΟΡΑ»: Γιατί όμως; (Καλοκαίρι 1976)
Το «Χόρα» επεχείρησε να πραγματοποιήσει έρευνες εκτός των 6 μιλίων των θαλασσίων συνόρων μας αλλά εντός της Ελληνικής Υφαλοκρηπίδας (δηλαδή της περιοχής που το βάθος της θάλασσας είναι σχετικά μικρό) και μάλιστα σε μια περιοχή που όπως θα διαπιστώσετε παρακάτω είναι μια από τις 2 που οι τούρκοι έχουν θέσει από τότε στο στόχαστρό τους. Για την ιστορία, όταν ο Π. Μολυβιάτης αναζήτησε τον Α. Παπανδρέου για να τον ενημερώσει, ο τελευταίος βρισκόταν στη Θράκη από όπου είπε και το ιστορικό «βυθίστε το Χόρα» χωρίς όμως να έχει διαπιστωθεί εως σήμερα αν το είπε αφού προηγουμένως είχε έρθει σε συνεννόηση με την Κυβέρνηση Καραμανλή.
Μέχρι τότε η Τουρκία ήταν ανήμπορη να αντιδράσει αφού σε στρατιωτικό επίπεδο η Ελλάδα είχε ένα τεράστιο προβάδισμα στον αέρα γεγονός που καθιστούσε οποιαδήποτε στρατιωτική ενέργεια ανέφικτη από πλευρά της. Τελικά τότε το «Χόρα» επέστρεψε άπραγο στη βάση του αφού η οποιαδήποτε κίνηση των Τούρκων θα έφερνε πολεμική σύρραξη με την Ελλάδα και όλοι εκτιμούσαν ότι η Τουρκία θα ηττηθεί.
MΠΑΜΠΟΥΡΑΣ: Mια λέξη που επί δύο ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ ήταν στο ψυγείο
Οι έρευνες για τα πετρέλαια συνεχίστηκαν τόσο επί Καραμανλή όσο και επί Παπανδρέου. Το 1978, δηλαδή πριν μπει η Ελλάδα στην ΕΟΚ, πραγματοποιήθηκε μια μελέτη σε μια περιοχή για την οποία γινόταν πολύς λόγος. Πρόκειται για την περιοχή στην οποία η Χούντα είχε διαπιστώσει ότι υπάρχουν πολύ πλούσια πετρελαϊκά κοιτάσματα αλλά η προηγούμενη μελέτη είχε χαθεί!!! Η μελέτη ανέφερε ότι 10 ναυτικά μίλια από το Ακρωτήριο ΜΠΑΜΠΟΥΡΑΣ της Θάσου, υπάρχει ένα τεράστιο κοίτασμα πετρελαίου, ΑΜΕΣΑ αξιοποιήσιμο, σε μικρό βάθος από την επιφάνεια και με κόστος εξόρυξης ίσο με αυτό των πηγαδιών που υπάρχουν στη Σ. Αραβία! Το κόστος εξόρυξης στη Σ. Αραβία ήταν 5 δολάρια το βαρέλι και η μελέτη καταδείκνυε ότι στην θαλάσσια περιοχή του ΜΠΑΜΠΟΥΡΑ το κόστος ήταν μόλις 4,8 δολάρια /βαρέλι γεγονός που την καθιστούσε ισότιμη με μια οποιαδήποτε εξόρυξη σε χερσαίο έδαφος. Αντίθετα, οι εξορύξεις σε θαλάσσιες περιοχές είναι πάντοτε ακριβότερες όπως αυτές για παράδειγμα του πετρελαίου Μπρέντ. Στον ΜΠΑΜΠΟΥΡΑ, το κοίτασμα ήταν «καθαρό» από θειάφι, γεγονός που έκανε την εκμετάλλευσή του πιο ελκυστική Σύμφωνα με την έρευνα αυτή το συγκεκριμένο κοίτασμα προσφερόταν για μια παραγωγή που μπορούσε να φτάσει και τα 200.000 βαρέλια ημερησίως. Στον διπλωματικό πυρετό που ακολούθησε η ευρωπαίοι είχαν αρχίσει να δείχνουν έντονο ενδιαφέρον για την Ελληνική συμμετοχή στην ΕΟΚ αφού προσδοκούσε από την Ελλάδα πολλά στον τομέα της Ενεργειακής Πολιτικής
Ευτυχώς τότε η Ελλάδα εισήλθε στην ΕΟΚ, ακόμη και πριν την Ισπανία. Οι Αμερικανοί αντελήφθησαν ότι η Ελλάδα ακολουθώντας της Ευρωπαϊκή της πορεία θα έχαναν το παιχνίδι του Αιγαίο και όταν ανέλαβε την Πρωθυπουργία ο Α. Παπανδρέου ακολούθησαν μια σειρά γεγονότων που οδήγησαν στο «αυτοεμπάργκο» των Εξοπλισμών από την Ελληνική πλευρά με αποτέλεσμα η Τουρκία να αποκτήσει μια αισθητή υπεροχή στον «αέρα» αποκτώντας σύγχρονα πολεμικά αεροσκάφη τύπου F-16. Το γεγονός αυτό οδήγησε τους Αμερικανούς στην περαιτέρω ενίσχυση των Τούρκων που πλέον έθεταν ανοιχτά το θέμα της Υφαλοκρηπίδας. Ο λόγος ήταν απλός! Όλα τα άμεσα αξιοποιήσιμα κοιτάσματα πετρελαίου δεν βρισκόταν εντός των 6 μιλίων ούτε και στα διεθνή ύδατα. Τα κοιτάσματα που είχαν ανακαλυφθεί μέχρι τότε βρισκόταν εντός της Ελληνικής Υφαλοκρηπίδας.
Το 1984-85 ο τότε Πρωθυπουργός της χώρας Α. Παπανδρέου προχώρησε σε νέες έρευνες και δειγματοληψίες από την περιοχή ΜΠΑΜΠΟΥΡΑΣ οι οποίες επιβεβαίωσαν τις προηγούμενες μελέτες και έδωσε εντολή να συνεχιστούν και άλλες στην περιοχή των Δωδεκανήσων και στη Νότια Κρήτη. Η ευφορία που επικρατούσε στο υπουργείο Ενέργειας ήταν μεγάλη αφού για πολύ καιρό πίστευαν ότι η ύπαρξη κοιτασμάτων πετρελαίου στο Αιγαίο ήταν ένας θρύλος που είχε δημιουργήσει η Κυβέρνηση Καραμανλή με σκοπό να βοηθήσει την Ελλάδα στην ενταξιακή της πορεία στην ΕΟΚ.
Oι Ρώσσοι και το Mea Culpa του Α. Παπανδρέου
Τον Δεκέμβριο του 1986 η Ελληνική πλευρά έρχεται σε επαφή με επιχειρηματικό κολοσσό από την Σ. Ενωση με σκοπό την αξιοποίηση κάποιων κοιτασμάτων καθώς και την χρηματοδότηση των ερευνών και σε άλλες περιοχές του Αιγαίου. Η διαφαινόμενη συμφωνία με τους Ρώσους δεν άργησε να φέρει την απάντηση των Τούρκων οι οποίοι αυτή τη φορά αφού κλιμάκωσαν τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου μας, ανακοίνωσαν τον Μάρτιο του 1987 την έξοδο του νέου υπερσύγχρονου ερευνητικού τους σκάφους «Σισμίκ». ΚΑΙ αυτή τη φορά το «Σισμίκ» όπως και προηγουμένως το «Χόρα», κατευθύνθηκε στη θαλάσσια περιοχή του ΜΠΑΜΠΟΥΡΑ. Και τότε ο Α. Παπανδρέου προειδοποίησε ότι με τον πρώτο ηχοβολισμό του «Σισμίκ» τα πλοία του πολεμικού Ναυτικού θα το βύθιζαν. Η Ελληνική πολεμική μηχανή τέθηκε σε πλήρη ετοιμότητα αποδεικνύοντας ότι οι προειδοποιήσεις Παπανδρέου θα πραγματοποιούνταν ανά πάσα στιγμή. Η σύρραξη αποφεύχθηκε πραγματικά την τελευταία στιγμή και το «Σισμίκ» επέστρεψε άπραγο στην Τουρκία. Δυστυχώς όμως σε διπλωματικό επίπεδο η νέα τουρκική διεκδίκηση είχε καταγραφεί!
Τον Φεβρουάριο του 1988 Παπανδρέου και Οζάλ συναντούνται στο Νταβός της Ελβετίας και συμφωνούν μεταξύ άλλων ο ΜΠΑΜΠΟΥΡΑΣ να μπει στο ψυγείο. Χωρίς λοιπόν να πέσει ούτε μια τουφεκιά η Τουρκία κατάφερε να στερήσει από την Ελλάδα το αναφαίρετο δικαίωμά της να εκμεταλλευτεί μια τεράστια πλουτοπαραγωγική της πηγή. Λίγο αργότερα ο Α. Παπανδρέου παραδέχεται το λάθος του λέγοντας το θρυλικό …“Mea culpa”.
6 χαμένα χρόνια και η πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα
Ακολούθησε η κυβερνητική αστάθεια των επόμενων ετών η οποία βρήκε το 1990 την Κυβέρνηση Μητσοτάκη ανίσχυρη να διαδραματίσει ισχυρό ρόλο στη διεθνή διπλωματική σκηνή. Επιπλέον η εύθραυστη κοινοβουλευτική υπεροχή Μητσοτάκη την καθιστούσε ανίκανη να επαναφέρει ένα τέτοιο θέμα την στιγμή μάλιστα που είχε να αντιμετωπίσει επιπλέον το «Μακεδονικό». Ετσι χάθηκαν άλλα 3 χρόνια
Τα χρόνια αυτά οι τούρκοι με το πρόσχημα των επιστημονικών ερευνών εκτέλεσαν εκατοντάδες μελέτες του υπεδάφους του Αιγαίου κυρίως με το «Πίρι Ρέις». Το σκάφος που ανήκει στο «Ινστιτούτο Θαλασσίων Ερευνών και Τεχνολογίας του Παν/μιου της 9ης Σεπτεμβρίου (Ντοκούζ Σεισόλ)» και εδρεύει στη Σμύρνη είχε μια και μόνο τακτική. Απέπλεε συχνά πυκνά από τη Σμύρνη με κατεύθυνση τον κόλπο του Ξηρού (ανοιχτά της Καλλίπολης) με πρόσχημα τις θαλάσσιες βιολογικές έρευνες. Στην πραγματικότητα όμως πραγματοποιούσε με μηχανήματα υψηλής τεχνολογίας που είχε αποκτήσει υποθαλάσσιες έρευνες για την χαρτογράφηση των κοιτασμάτων πετρελαίου που βρίσκονται στα Διεθνή ύδατα. Σιγά-σιγά και με τις ελληνικές κυβερνήσεις να προσπαθούν να απεμπλακούν από άλλα προβλήματα οι Τούρκοι κατάφεραν και αυτοί να αποκτήσουν μια σαφή εικόνα του Βόρειου Αιγαίου ακόμη και σε περιοχές που βρίσκονται κάτω από την ελληνική υφαλοκρηπίδα.
H αλλαγή πολιτικής. Σημίτης – Παπαντωνίου αλλάζουν τα δεδομένα
Το τέλος της πολιτικής περιπέτειας της Ελλάδας έρχεται με την Κυβέρνηση Σημίτη που ουσιαστικά ήταν αυτή που ανακαίνισε το θέμα των πετρελαϊκών κοιτασμάτων. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονίσουμε ότι το 1996 οι Αμερικάνοι απέκτησαν ένα κατά το κοινός λεγόμενο «Μάτι» στην περιοχή της Λεκάνης της Αν. Μεσογείου. Με δύο νέους υπερσύγχρονους δορυφόρους οι ΗΠΑ είχαν πλέον σαφή εικόνα για τις πιθανές θέσεις των πετρελαϊκών κοιτασμάτων του Αιγαίου και της Αν. Μεσογείου γενικότερα αφού οι δορυφόροι αυτοί είχαν την ικανότητα να ανιχνεύουν κηλίδες λαδιού στην επιφάνεια της θάλασσας γεγονός που αποτελεί μιας πρώτης τάξης ένδειξη για ύπαρξη πετρελαίου στην περιοχή.
Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε ότι η εξόρυξη πετρελαίου στη Θάσο (περιοχή Πρίνου) είναι αποτέλεσμα των πρώτων ερευνών που αναφέραμε και αποτελεί τμήμα της αρχικής μελέτης όπου έκανε λόγο για πετρελαϊκό ορίζοντα, όχι όμως αυτόν της θέσης ΜΠΑΜΠΟΥΡΑ. Αντίθετα ήταν μια από τις δύο περιοχές που οι μελέτες έκαναν λόγο για περιορισμένα κοιτάσματα πετρελαίου.
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ: Κοιτάσματα σε πολλές περιοχές – Σύμπτωση τα ΙΜΙΑ;
Γύρω στο 1996 οι Τούρκοι στρέφουν την προσοχή τους στη περιοχή της Δωδεκανήσου όπου Αμερικανικοί δορυφόροι είχαν εντοπίσει κηλίδες λαδιού κοντά σε 14 περιοχές που εκτείνονταν από την Ρόδο ως την Κω. Παράλληλα έκανε την εμφάνισή του ένας χάρτης με άλλες 20 περιοχές από τη Λήμνο ως την Σάμο που εμπλέκονταν σε διάφορα σενάρια ύπαρξης πετρελαίου. Την ίδια περίοδο αρχίζει να γίνεται λόγος για αντίστοιχες περιοχές στην ελεύθερη Κύπρο.
Η κυβέρνηση Σημίτη βάζει τότε στο παιχνίδι τους Γερμανούς, αφού είχε αρχίσει ήδη να διαφαίνεται η πρόθεση Σημίτη-Παπαντωνίου να απευθυνθούν σε ειδικούς συμβούλους από την Γερμανία στις έρευνες στον υποθαλάσσιο χώρο της Θάσου.
Είναι αρκετά τρομακτικό – για να είναι σύμπτωση – η συγκυρία της κρίσης των Ιμίων – αφού πριν την κρίση και πάλι οι τούρκοι είχαν δυσανασχετήσει με την καθυστέρηση της μελέτης κατασκευής του πετρελαϊκού αγωγού Μπακού – Τσειχάν και έψαχναν τρόπους για να βάλουν στο παιχνίδι Αμερικανικών συμφερόντων πετρελαϊκές εταιρίες. Ενας χάρτης που είχαν δημοσιεύσει οι Aegean Times σε ανύποπτο χρόνο καταδείκνυε ότι όλο το Ανατολικό Αιγαίο αποτελεί μια τεράστια πηγή υδρογονανθράκων και μάλιστα σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως από τον τύπο. Ο χάρτης αυτός έκανε την εμφάνισή του λίγο πριν την κρίση των Ιμιων. Η κρίση αυτή δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η επισφράγιση της 30ετούς πολιτικής των Τούρκων στο Αιγαίο. Οι «γκρίζες ζώνες» δεν είναι τίποτε άλλο από περιοχές της Ελληνικής επικράτειας που στην συντριπτική τους πλειοψηφίας ενέχονται σε έρευνες ή συζητήσεις περί ύπαρξης κοιτασμάτων πετρελαίου. Πάνω απ΄ όλα όμως τα Ιμια ήταν η απέλπιδα προσπάθεια των Τούρκων να παζαρέψουν κομμάτι της Ελληνικής υφαλοκρηπίδας όπως αποδείχτηκε στα χρόνια που ακολούθησαν.
Η επιβεβαίωση των … φημών: O ΜΠΑΜΠΟΥΡΑΣ δεν είναι φήμη
Στις 14 Ιουνίου του 2000 τα ΜΜΕ επιβεβαιώνουν την ύπαρξη των δύο επιπλέον κοιτασμάτων στον Πρίνο αφού δημοσιεύτηκε ένα Δ. Τ. της Kavala Oil που ανανκοίνωνε ότι εντοπίστηκαν σε βάθος 2.900 μέτρων δύο άριστα κοιτάσματα πετρελαίου και μάλιστα 4 μίλια ανοιχτά του Κόλπου Περάμου της Καβάλας. Πρόκειται για τα κοιτάσματα που έχουμε προαναφέρει για τα οποία είχαν πραγματοποιηθεί οι πρώτες μελέτες που οδήγησαν τελικά στον «Πρίνο». Η διαφορά ήταν ότι σε αντίθεση με το παλιό κοίτασμα που είχε 60% περιεκτικότητα σε θειάφι τα νέα κοιτάσματα είχαν ποσοστό 7%. Μάλιστα ο τότε πρόεδρος της Κavala Oil k. Νίκος Λούτσιγκας δήλωσε ότι ένα εκ των δύο κοιτασμάτων είναι ποιο ενδιαφέρον από το άλλο. Η ανακοίνωση αυτή επιβεβαίωσε ότι ο Πρίνος δεν είχε μόνο ένα κοίτασμα όπως λεγόταν παλιά αλλά αποτελούσε μια περιοχή ύψιστης σημασίας. Πολύ περισσότερο δε, όταν σκεφτεί κάποιος ότι οι αρχικές μελέτες είχαν αποδείξει ότι στη θέση ΜΠΑΜΠΟΥΡΑΣ το κοίτασμα είναι υπερδεκαπλάσιο των υπολοίπων μπορεί να εξάγει κάποιος αβίαστα το συμπέρασμα ότι επιβεβαιώνονται οι αρχικές μελέτες που έκαναν λόγο για τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου.
Μετά από αυτές τις εξελίξεις τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) στις 8 Οκτωβρίου του 2000 ανακοινώνουν μεγάλες επενδύσεις στην Ερευνα νέων κοιτασμάτων καθώς και στην συμμετοχή σε πετρελαϊκές έρευνες στο Εξωτερικό. Φυσικά στις εξελίξεις η συμμετοχή των Γερμανών συμβούλων ήταν καθοριστική.
Πολιτική πίεση με ονοματεπώνυμο: Πίρι Ρέις
Φτάνουμε λοιπόν στο 2001 όπου οι Τούρκοι παρά το καλό κλίμα που επικρατεί στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις ανακοινώνουν την κάθοδο στο Ν. Αιγαίο του «Πίρι Ρέις» αναστατώνοντας τους Ελληνες και Τούρκους διπλωμάτες οι οποίοι σχεδίαζαν την συνάντηση Παπανδρέου-Τζέμ. Η ύφεση που παρουσίασαν οι Τουρκικές παραβιάσεις του FIR Αθηνών την προηγούμενη χρονιά φαίνεται ότι σταμάτησαν αφού – με εξαίρεση το πρώτο δίμηνο του 2001- οι Τούρκικές παραβιάσεις παρουσίασαν μια εκρηκτική αύξηση μετά την διαφαινόμενη συνεργασία των Ρωσικών Εταιριών Yokos και Lucoil-Petrola ως στρατηγικοί επενδυτές σε έρευνες στο Νότιο Αιγαίο αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Φυσικά η Ρωσία ήθελε ως αντιστάθμισμα να γίνει ο αποκλειστικός προμηθευτής φυσικού αερίου (μέσω του Αγωγού Μπουργκας-Αλεξανδρούπολης) της Ελλάδας κάτι που προξένησε ταραχή στους Εμπορικούς ακολούθους πολλών ξένων πρεσβειών στην Αθήνα. Ετσι η Τουρκία ανακοίνωσε ότι το «Πίρι Ρέις» θα προβεί σε νέες «επιστημονικές» έρευνες όλο το διάστημα του Ιουνίου στο Ν. Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η κινητοποίηση ήταν άμεση και ο Γ. Παπανδρέου έσπευσε να συναντήσει τον Ι. Τζεμ ο οποίος δήλωσε τελικά ότι το «Πίρι Ρέις» δεν θα πραγματοποιήσει έρευνες σε Ρόδο, Κάρπαθο και Καστελόριζο όπου η Ελληνική υφαλοκρηπίδα δεν έχει προσδιοριστεί. Η ελληνική κυβέρνηση έσπευσε στην αρχή να αποσιωπήσει το γεγονός αλλά ήταν αργά, αφού η είδηση είχε διαρρεύσει μέσω των Aegean Times σε 40.000 αποδέκτες. Η επιλογή του χρόνου δεν ήταν καθόλου τυχαία αφού την ίδια περίοδο διεξαγόταν και στην περιοχή η τουρκική ναυτική άσκηση «Θαλασσόλυκος» (Ντενίζ Κορντούμ)
Mετά τα Δωδεκάνησα και η ΚΥΠΡΟΣ – Aεροδιάδρομοι G-18 και R-19. Γιατί θέλουν τόσο πολύ οι Τούρκοι τον έλεγχο αυτής της περιοχής;
Παράλληλα σύμφωνα με δημοσιεύματα του Κυπριακού τύπου, τον Απρίλιο του 2001, Ν.Ανατολικά του νησιού προς την πλευρά της Αιγύπτου, ανακαλύφθηκαν μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου, γεγονός που όπως αναφέραμε στην αρχή είχε προκαλέσει τα ειρωνικά σχόλια του ύπατου αρμοστή του νησιού. Όμως το πόσο δίκιο είχε ο Κυπριακός Τύπος αποδείχτηκε στις 22 Αυγούστου του 2001 όταν με βάση κάποιες φωτογραφίες από δορυφόρους εμφανίστηκαν στην Κυπριακή εφημερίδα «Φιλελεύθερος» και αποκαλύφθηκε ότι η Κυπριακή Κυβέρνηση βρίσκεται ήδη σε συνεννόηση με Αγγλικές εταιρίες για περαιτέρω έρευνες. Μάλιστα η Αγγλική εταιρία Spectrum που ειδικεύεται στις χαρτογραφήσεις βυθών έσπευσε να προσφέρει την βοήθειά της στους Κυπρίους. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους ακολούθησε η επίσκεψη του Αιγύπτιου υπουργού πετρελαίου στη Μεγαλόνησο και οι πρώτες επαφές με τη Συρία όπου επισπεύτηκε η ρύθμιση των εκκρεμοτήτων που υπάρχουν στην υφαλοκρηπίδα των κρατών αυτών. Οι εξελίξεις αυτές οδήγησαν τον Ραούφ Ντενκτάς να δηλώσει ότι «θα διεκδικήσει το μερίδιό του από τα πετρέλαια αυτά» λέγοντας ότι «αν η Κύπρος έχει όντως πετρέλαια δύο πράγματα θα συμβούν: Είτε η Τουρκία θα καταλάβει ολόκληρη την Κύπρο είτε χάριν των πετρελαίων το Κυπριακό θα λυθεί στο άψε-σβήσε»
Πλαγκτόν αντί … πετρελαίου
Φυσικά το «Πίρι Ρέις» και οι Τούρκοι δεν ξέχασαν ποτέ τον θησαυρό του ΜΠΑΜΠΟΥΡΑ αφού στις 19 Ιανουαρίου του 2002 το ξαναέβγαλαν από τη Σμύρνη και για 15 μέρες έκοβε βόλτες πότε στον Κόλπο του Ξηρού και πότε Ν.Ανατολικά της Θάσου. Διάφορες εφημερίδες όπως η ελευθεροτυπία ανέλαβαν το έργο του κατευνασμού της κοινής γνώμης, αφού όταν άρχισε ο θόρυβος γύρω από τη νέα έξοδο του «Πίρι Ρέις», έσπευσαν να πληροφορήσουν το κοινό ότι το σκάφος ερευνά το … πλαγκτόν. Ετσι σώθηκαν οι συνομιλίες Παπανδρέου Τζεμ που ακόμη συνεχίζονται.
Η έρευνα των Aegean Times αν και δεν ολοκληρώθηκε ακόμη καταδεικνύει την σημασία των πετρελαίων του Αιγαίου και της Κύπρου και δίνει μια άλλη διάσταση στο θέμα των διαφορών μας με την Τουρκία. Ο ΜΠΑΜΠΟΥΡΑΣ και τα κοιτάσματα στη Γαύδο (Ν.Δ. της Κρήτης) βγήκαν οριστικά από το ψυγείο όπου είχαν τεθεί από τον Παπανδρέου – Οζάλ. Οι πολιτική του Γιάννου Παπαντωνίου ώθησε πολύ μπροστά τις έρευνες στον Ελληνικό θαλάσσιο χώρο και οι τούρκοι απαίτησαν μερίδιο στο Β.Α. τμήμα. Όταν αργά κατάλαβαν ότι ο ΜΠΑΜΠΟΥΡΑΣ δεν είναι το μοναδικό κοίτασμα αλλά υπάρχει πληθώρα κοιτασμάτων και στο Ν. Αιγαίο επεχείρησαν να ελέγξουν την περιοχή αυτή. Επεκτείνοντας το παιχνίδι ο έλεγχος της περιοχής του Ν.Α. Αιγαίου οδηγεί εκεί που πραγματικά παίζονται τεράστια συμφέροντα. Η λεκάνη της Α. Μεσογείου.
Tελικά αυτά τα περίφημα κοιτάσματα βρίσκονται σε περιοχές που προκαλούν θερμά επεισόδια;
Για να κατανοήσει κάποιος καλύτερα το μέγεθος των κοιτασμάτων που υπάρχουν στο Αιγαίο παραθέτουμε στο χάρτη τις ακριβείς περιοχές όπου όχι απλά υπάρχουν ενδείξεις για την ύπαρξη πετρελαίου αλλά έχουν πραγματοποιηθεί μελέτες με θετικά απότελέσματα.
Σπύρος Αγκνιου, είχε ειπωθεί δημόσια τόσο από αυτόν όσο και από πολλούς Αμερικανούς αξιωματούχους ότι στο Αιγαίο δεν υπάρχει σταγόνα πετρέλαιο δηλώνοντας χαρακτηριστικά ότι «όποιος βρει έστω ένα ποτήρι πετρέλαιο στο Αιγαίο να μου το φέρει να το πιω»
Από δημοσιεύματα τόσο του Ελληνικού όσο και του Αμερικανικού τύπου είχε διοχετευτεί στο κοινό η πεποίθηση ότι όλες οι έρευνες για την αναζήτηση κοιτασμάτων πετρελαίου στο Αιγαίο είχαν αποβεί άκαρπες. Την ίδια τακτική είχαν ακολουθήσει και διάφοροι πολιτικοί της Μ. Βρετανίας για την Κύπρο με αποκορύφωμα αυτή του ύπατου αρμοστή Εντουαρντ Κλέϊ στις 23 Απριλίου του 2001 όταν έσπευσε να δηλώσει ότι «στην Κύπρο υπάρχει τόσο πετρέλαιο όσο φιστ ικοβούτυρο κάτω από το Μάντσεστερ».
Κατά την περίοδο της Χούντας ξεκίνησαν στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Θάσου και Καβάλας τα πρώτα κοιτάσματα πετρελαίου. Τότε είχαν γίνει πολλές έρευνες και είχαν ανακαλυφθεί 5 πετρελαιοφόροι ορίζοντες. 4 εντός των Ελληνικών χωρικών υδάτων των 6 μιλίων και ένας εκτός των 6 μιλίων ΑΛΛΑ εντός της Ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Από τους πετρελαιοφόρους ορίζοντες εντός των 6 μιλίων, οι 2 ήταν άμεσα εκμεταλλεύσιμοι αλλά περιορισμένης περιεκτικότητας . Ως δια μαγείας η μελέτη για τον πέμπτο ορίζοντα εκτός των 6 μιλίων … εξαφανίστηκε! Την εποχή αυτή η Αγκυρα άρχισε να δείχνει έμπρακτα σε διπλωματικό επίπεδο το ενδιαφέρον της για την περιοχή αλλά το υψηλό κόστος εξόρυξης και διύλισης του πετρελαίου δεν είχε κινήσει την «πολεμική μηχανή» των Τούρκων αφού είχαν θέσει ως προτεραιότητα την περιοχή της Μοσούλης και τα κοιτάσματα πετρελαίου της Κύπρου!
Καραμανλής. Ο πρώτος που αξιοποίησε πολιτικά την ύπαρξη πετρελαίων στο Αιγαίο
Όταν έπεσε η Χούντα, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ζήτησε να ενημερωθεί για όλες τις έρευνες που είχαν πραγματοποιηθεί στο Αιγαίο. Εκτίμησε ότι η πετρελαϊκή κρίση του 1973 – που ανέβασε τις τιμές από 3 δολάρια το βαρέλι στα 14 – ίσως προσέλκυε κάποιους επενδυτές στο Αιγαίο. Η πολιτική ευφυΐα του Καραμανλή τον οδήγησε σε συζητήσεις με τους Ευρωπαίους που βρέθηκαν μπροστά σε μεγάλη έκπληξη. Στο Αιγαίο υπήρχαν πετρέλαια!!! Ο αείμνηστος ηγέτης κατάφερε να τραβήξει την προσοχή των Ευρωπαίων αφού όλες οι μελέτες οδηγούσαν στο συμπέρασμα ότι 3 περιοχές (μια στο Βόρειο Αιγαίο, μία στο Νότιο και μια ακόμη για την οποία δεν μπορεί κάποιος να καταλήξει με σαφήνεια για το που βρίσκεται) αποτελούσαν ίσως το μεγαλύτερο ανεκμετάλλευτο κοίτασμα πετρελαίου παγκοσμίως. Το 1976 είχε αρχίσει να διαφαίνεται η επιθυμία των Ευρωπαίων για να ολοκληρωθεί η ένταξη της Ελλάδος στην τότε ΕΟΚ γεγονός που προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση των ΗΠΑ και των Τούρκων οι όποίοι δεν έβλεπαν με «καλό μάτι» μια τέτοια κίνηση.
Σε διπλωματικό επίπεδο τόσο ο Κων/νος Καραμανλής όσο και ο Πέτρος Μολυβιάτης, είχαν εκμεταλλευτεί τα μέγιστα από την απόδειξη ότι το Αιγαίο είναι το «Φορντ Νοξ του Μαύρου Χρυσού». Όταν οι Γαλλικές πετρελαϊκές εταιρίες έδειξαν την εμπιστοσύνη τους στις μελέτες της Ελληνικής Κυβέρνησης, ακολούθησαν και άλλες που συνέτειναν στην παραδοχή ότι ο Καραμανλής έχει δίκιο! Τότε οι Τούρκοι διπλωμάτες αντελήφθησαν ότι η πολιτική Καραμανλή απέφερε καρπούς στην Ελλάδα και σε μια πράξη δυναμικής παρουσίας έβγαλαν το ερευνητικό σκάφος «Χόρα» στο Β.Α. Αιγαίο. Ηταν η πρώτη επίσημη διεκδίκηση των Τούρκων που ουσιαστικά αποτελούσε μια προειδοποίηση των ΗΠΑ ότι το «Αιγαίο ΔΕΝ ανήκει στους Ελληνες».
Βυθίστε το «ΧΟΡΑ»: Γιατί όμως; (Καλοκαίρι 1976)
Το «Χόρα» επεχείρησε να πραγματοποιήσει έρευνες εκτός των 6 μιλίων των θαλασσίων συνόρων μας αλλά εντός της Ελληνικής Υφαλοκρηπίδας (δηλαδή της περιοχής που το βάθος της θάλασσας είναι σχετικά μικρό) και μάλιστα σε μια περιοχή που όπως θα διαπιστώσετε παρακάτω είναι μια από τις 2 που οι τούρκοι έχουν θέσει από τότε στο στόχαστρό τους. Για την ιστορία, όταν ο Π. Μολυβιάτης αναζήτησε τον Α. Παπανδρέου για να τον ενημερώσει, ο τελευταίος βρισκόταν στη Θράκη από όπου είπε και το ιστορικό «βυθίστε το Χόρα» χωρίς όμως να έχει διαπιστωθεί εως σήμερα αν το είπε αφού προηγουμένως είχε έρθει σε συνεννόηση με την Κυβέρνηση Καραμανλή.
Μέχρι τότε η Τουρκία ήταν ανήμπορη να αντιδράσει αφού σε στρατιωτικό επίπεδο η Ελλάδα είχε ένα τεράστιο προβάδισμα στον αέρα γεγονός που καθιστούσε οποιαδήποτε στρατιωτική ενέργεια ανέφικτη από πλευρά της. Τελικά τότε το «Χόρα» επέστρεψε άπραγο στη βάση του αφού η οποιαδήποτε κίνηση των Τούρκων θα έφερνε πολεμική σύρραξη με την Ελλάδα και όλοι εκτιμούσαν ότι η Τουρκία θα ηττηθεί.
MΠΑΜΠΟΥΡΑΣ: Mια λέξη που επί δύο ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ ήταν στο ψυγείο
Οι έρευνες για τα πετρέλαια συνεχίστηκαν τόσο επί Καραμανλή όσο και επί Παπανδρέου. Το 1978, δηλαδή πριν μπει η Ελλάδα στην ΕΟΚ, πραγματοποιήθηκε μια μελέτη σε μια περιοχή για την οποία γινόταν πολύς λόγος. Πρόκειται για την περιοχή στην οποία η Χούντα είχε διαπιστώσει ότι υπάρχουν πολύ πλούσια πετρελαϊκά κοιτάσματα αλλά η προηγούμενη μελέτη είχε χαθεί!!! Η μελέτη ανέφερε ότι 10 ναυτικά μίλια από το Ακρωτήριο ΜΠΑΜΠΟΥΡΑΣ της Θάσου, υπάρχει ένα τεράστιο κοίτασμα πετρελαίου, ΑΜΕΣΑ αξιοποιήσιμο, σε μικρό βάθος από την επιφάνεια και με κόστος εξόρυξης ίσο με αυτό των πηγαδιών που υπάρχουν στη Σ. Αραβία! Το κόστος εξόρυξης στη Σ. Αραβία ήταν 5 δολάρια το βαρέλι και η μελέτη καταδείκνυε ότι στην θαλάσσια περιοχή του ΜΠΑΜΠΟΥΡΑ το κόστος ήταν μόλις 4,8 δολάρια /βαρέλι γεγονός που την καθιστούσε ισότιμη με μια οποιαδήποτε εξόρυξη σε χερσαίο έδαφος. Αντίθετα, οι εξορύξεις σε θαλάσσιες περιοχές είναι πάντοτε ακριβότερες όπως αυτές για παράδειγμα του πετρελαίου Μπρέντ. Στον ΜΠΑΜΠΟΥΡΑ, το κοίτασμα ήταν «καθαρό» από θειάφι, γεγονός που έκανε την εκμετάλλευσή του πιο ελκυστική Σύμφωνα με την έρευνα αυτή το συγκεκριμένο κοίτασμα προσφερόταν για μια παραγωγή που μπορούσε να φτάσει και τα 200.000 βαρέλια ημερησίως. Στον διπλωματικό πυρετό που ακολούθησε η ευρωπαίοι είχαν αρχίσει να δείχνουν έντονο ενδιαφέρον για την Ελληνική συμμετοχή στην ΕΟΚ αφού προσδοκούσε από την Ελλάδα πολλά στον τομέα της Ενεργειακής Πολιτικής
Ευτυχώς τότε η Ελλάδα εισήλθε στην ΕΟΚ, ακόμη και πριν την Ισπανία. Οι Αμερικανοί αντελήφθησαν ότι η Ελλάδα ακολουθώντας της Ευρωπαϊκή της πορεία θα έχαναν το παιχνίδι του Αιγαίο και όταν ανέλαβε την Πρωθυπουργία ο Α. Παπανδρέου ακολούθησαν μια σειρά γεγονότων που οδήγησαν στο «αυτοεμπάργκο» των Εξοπλισμών από την Ελληνική πλευρά με αποτέλεσμα η Τουρκία να αποκτήσει μια αισθητή υπεροχή στον «αέρα» αποκτώντας σύγχρονα πολεμικά αεροσκάφη τύπου F-16. Το γεγονός αυτό οδήγησε τους Αμερικανούς στην περαιτέρω ενίσχυση των Τούρκων που πλέον έθεταν ανοιχτά το θέμα της Υφαλοκρηπίδας. Ο λόγος ήταν απλός! Όλα τα άμεσα αξιοποιήσιμα κοιτάσματα πετρελαίου δεν βρισκόταν εντός των 6 μιλίων ούτε και στα διεθνή ύδατα. Τα κοιτάσματα που είχαν ανακαλυφθεί μέχρι τότε βρισκόταν εντός της Ελληνικής Υφαλοκρηπίδας.
Το 1984-85 ο τότε Πρωθυπουργός της χώρας Α. Παπανδρέου προχώρησε σε νέες έρευνες και δειγματοληψίες από την περιοχή ΜΠΑΜΠΟΥΡΑΣ οι οποίες επιβεβαίωσαν τις προηγούμενες μελέτες και έδωσε εντολή να συνεχιστούν και άλλες στην περιοχή των Δωδεκανήσων και στη Νότια Κρήτη. Η ευφορία που επικρατούσε στο υπουργείο Ενέργειας ήταν μεγάλη αφού για πολύ καιρό πίστευαν ότι η ύπαρξη κοιτασμάτων πετρελαίου στο Αιγαίο ήταν ένας θρύλος που είχε δημιουργήσει η Κυβέρνηση Καραμανλή με σκοπό να βοηθήσει την Ελλάδα στην ενταξιακή της πορεία στην ΕΟΚ.
Oι Ρώσσοι και το Mea Culpa του Α. Παπανδρέου
Τον Δεκέμβριο του 1986 η Ελληνική πλευρά έρχεται σε επαφή με επιχειρηματικό κολοσσό από την Σ. Ενωση με σκοπό την αξιοποίηση κάποιων κοιτασμάτων καθώς και την χρηματοδότηση των ερευνών και σε άλλες περιοχές του Αιγαίου. Η διαφαινόμενη συμφωνία με τους Ρώσους δεν άργησε να φέρει την απάντηση των Τούρκων οι οποίοι αυτή τη φορά αφού κλιμάκωσαν τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου μας, ανακοίνωσαν τον Μάρτιο του 1987 την έξοδο του νέου υπερσύγχρονου ερευνητικού τους σκάφους «Σισμίκ». ΚΑΙ αυτή τη φορά το «Σισμίκ» όπως και προηγουμένως το «Χόρα», κατευθύνθηκε στη θαλάσσια περιοχή του ΜΠΑΜΠΟΥΡΑ. Και τότε ο Α. Παπανδρέου προειδοποίησε ότι με τον πρώτο ηχοβολισμό του «Σισμίκ» τα πλοία του πολεμικού Ναυτικού θα το βύθιζαν. Η Ελληνική πολεμική μηχανή τέθηκε σε πλήρη ετοιμότητα αποδεικνύοντας ότι οι προειδοποιήσεις Παπανδρέου θα πραγματοποιούνταν ανά πάσα στιγμή. Η σύρραξη αποφεύχθηκε πραγματικά την τελευταία στιγμή και το «Σισμίκ» επέστρεψε άπραγο στην Τουρκία. Δυστυχώς όμως σε διπλωματικό επίπεδο η νέα τουρκική διεκδίκηση είχε καταγραφεί!
Τον Φεβρουάριο του 1988 Παπανδρέου και Οζάλ συναντούνται στο Νταβός της Ελβετίας και συμφωνούν μεταξύ άλλων ο ΜΠΑΜΠΟΥΡΑΣ να μπει στο ψυγείο. Χωρίς λοιπόν να πέσει ούτε μια τουφεκιά η Τουρκία κατάφερε να στερήσει από την Ελλάδα το αναφαίρετο δικαίωμά της να εκμεταλλευτεί μια τεράστια πλουτοπαραγωγική της πηγή. Λίγο αργότερα ο Α. Παπανδρέου παραδέχεται το λάθος του λέγοντας το θρυλικό …“Mea culpa”.
6 χαμένα χρόνια και η πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα
Ακολούθησε η κυβερνητική αστάθεια των επόμενων ετών η οποία βρήκε το 1990 την Κυβέρνηση Μητσοτάκη ανίσχυρη να διαδραματίσει ισχυρό ρόλο στη διεθνή διπλωματική σκηνή. Επιπλέον η εύθραυστη κοινοβουλευτική υπεροχή Μητσοτάκη την καθιστούσε ανίκανη να επαναφέρει ένα τέτοιο θέμα την στιγμή μάλιστα που είχε να αντιμετωπίσει επιπλέον το «Μακεδονικό». Ετσι χάθηκαν άλλα 3 χρόνια
Τα χρόνια αυτά οι τούρκοι με το πρόσχημα των επιστημονικών ερευνών εκτέλεσαν εκατοντάδες μελέτες του υπεδάφους του Αιγαίου κυρίως με το «Πίρι Ρέις». Το σκάφος που ανήκει στο «Ινστιτούτο Θαλασσίων Ερευνών και Τεχνολογίας του Παν/μιου της 9ης Σεπτεμβρίου (Ντοκούζ Σεισόλ)» και εδρεύει στη Σμύρνη είχε μια και μόνο τακτική. Απέπλεε συχνά πυκνά από τη Σμύρνη με κατεύθυνση τον κόλπο του Ξηρού (ανοιχτά της Καλλίπολης) με πρόσχημα τις θαλάσσιες βιολογικές έρευνες. Στην πραγματικότητα όμως πραγματοποιούσε με μηχανήματα υψηλής τεχνολογίας που είχε αποκτήσει υποθαλάσσιες έρευνες για την χαρτογράφηση των κοιτασμάτων πετρελαίου που βρίσκονται στα Διεθνή ύδατα. Σιγά-σιγά και με τις ελληνικές κυβερνήσεις να προσπαθούν να απεμπλακούν από άλλα προβλήματα οι Τούρκοι κατάφεραν και αυτοί να αποκτήσουν μια σαφή εικόνα του Βόρειου Αιγαίου ακόμη και σε περιοχές που βρίσκονται κάτω από την ελληνική υφαλοκρηπίδα.
H αλλαγή πολιτικής. Σημίτης – Παπαντωνίου αλλάζουν τα δεδομένα
Το τέλος της πολιτικής περιπέτειας της Ελλάδας έρχεται με την Κυβέρνηση Σημίτη που ουσιαστικά ήταν αυτή που ανακαίνισε το θέμα των πετρελαϊκών κοιτασμάτων. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονίσουμε ότι το 1996 οι Αμερικάνοι απέκτησαν ένα κατά το κοινός λεγόμενο «Μάτι» στην περιοχή της Λεκάνης της Αν. Μεσογείου. Με δύο νέους υπερσύγχρονους δορυφόρους οι ΗΠΑ είχαν πλέον σαφή εικόνα για τις πιθανές θέσεις των πετρελαϊκών κοιτασμάτων του Αιγαίου και της Αν. Μεσογείου γενικότερα αφού οι δορυφόροι αυτοί είχαν την ικανότητα να ανιχνεύουν κηλίδες λαδιού στην επιφάνεια της θάλασσας γεγονός που αποτελεί μιας πρώτης τάξης ένδειξη για ύπαρξη πετρελαίου στην περιοχή.
Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε ότι η εξόρυξη πετρελαίου στη Θάσο (περιοχή Πρίνου) είναι αποτέλεσμα των πρώτων ερευνών που αναφέραμε και αποτελεί τμήμα της αρχικής μελέτης όπου έκανε λόγο για πετρελαϊκό ορίζοντα, όχι όμως αυτόν της θέσης ΜΠΑΜΠΟΥΡΑ. Αντίθετα ήταν μια από τις δύο περιοχές που οι μελέτες έκαναν λόγο για περιορισμένα κοιτάσματα πετρελαίου.
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ: Κοιτάσματα σε πολλές περιοχές – Σύμπτωση τα ΙΜΙΑ;
Γύρω στο 1996 οι Τούρκοι στρέφουν την προσοχή τους στη περιοχή της Δωδεκανήσου όπου Αμερικανικοί δορυφόροι είχαν εντοπίσει κηλίδες λαδιού κοντά σε 14 περιοχές που εκτείνονταν από την Ρόδο ως την Κω. Παράλληλα έκανε την εμφάνισή του ένας χάρτης με άλλες 20 περιοχές από τη Λήμνο ως την Σάμο που εμπλέκονταν σε διάφορα σενάρια ύπαρξης πετρελαίου. Την ίδια περίοδο αρχίζει να γίνεται λόγος για αντίστοιχες περιοχές στην ελεύθερη Κύπρο.
Η κυβέρνηση Σημίτη βάζει τότε στο παιχνίδι τους Γερμανούς, αφού είχε αρχίσει ήδη να διαφαίνεται η πρόθεση Σημίτη-Παπαντωνίου να απευθυνθούν σε ειδικούς συμβούλους από την Γερμανία στις έρευνες στον υποθαλάσσιο χώρο της Θάσου.
Είναι αρκετά τρομακτικό – για να είναι σύμπτωση – η συγκυρία της κρίσης των Ιμίων – αφού πριν την κρίση και πάλι οι τούρκοι είχαν δυσανασχετήσει με την καθυστέρηση της μελέτης κατασκευής του πετρελαϊκού αγωγού Μπακού – Τσειχάν και έψαχναν τρόπους για να βάλουν στο παιχνίδι Αμερικανικών συμφερόντων πετρελαϊκές εταιρίες. Ενας χάρτης που είχαν δημοσιεύσει οι Aegean Times σε ανύποπτο χρόνο καταδείκνυε ότι όλο το Ανατολικό Αιγαίο αποτελεί μια τεράστια πηγή υδρογονανθράκων και μάλιστα σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως από τον τύπο. Ο χάρτης αυτός έκανε την εμφάνισή του λίγο πριν την κρίση των Ιμιων. Η κρίση αυτή δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η επισφράγιση της 30ετούς πολιτικής των Τούρκων στο Αιγαίο. Οι «γκρίζες ζώνες» δεν είναι τίποτε άλλο από περιοχές της Ελληνικής επικράτειας που στην συντριπτική τους πλειοψηφίας ενέχονται σε έρευνες ή συζητήσεις περί ύπαρξης κοιτασμάτων πετρελαίου. Πάνω απ΄ όλα όμως τα Ιμια ήταν η απέλπιδα προσπάθεια των Τούρκων να παζαρέψουν κομμάτι της Ελληνικής υφαλοκρηπίδας όπως αποδείχτηκε στα χρόνια που ακολούθησαν.
Η επιβεβαίωση των … φημών: O ΜΠΑΜΠΟΥΡΑΣ δεν είναι φήμη
Στις 14 Ιουνίου του 2000 τα ΜΜΕ επιβεβαιώνουν την ύπαρξη των δύο επιπλέον κοιτασμάτων στον Πρίνο αφού δημοσιεύτηκε ένα Δ. Τ. της Kavala Oil που ανανκοίνωνε ότι εντοπίστηκαν σε βάθος 2.900 μέτρων δύο άριστα κοιτάσματα πετρελαίου και μάλιστα 4 μίλια ανοιχτά του Κόλπου Περάμου της Καβάλας. Πρόκειται για τα κοιτάσματα που έχουμε προαναφέρει για τα οποία είχαν πραγματοποιηθεί οι πρώτες μελέτες που οδήγησαν τελικά στον «Πρίνο». Η διαφορά ήταν ότι σε αντίθεση με το παλιό κοίτασμα που είχε 60% περιεκτικότητα σε θειάφι τα νέα κοιτάσματα είχαν ποσοστό 7%. Μάλιστα ο τότε πρόεδρος της Κavala Oil k. Νίκος Λούτσιγκας δήλωσε ότι ένα εκ των δύο κοιτασμάτων είναι ποιο ενδιαφέρον από το άλλο. Η ανακοίνωση αυτή επιβεβαίωσε ότι ο Πρίνος δεν είχε μόνο ένα κοίτασμα όπως λεγόταν παλιά αλλά αποτελούσε μια περιοχή ύψιστης σημασίας. Πολύ περισσότερο δε, όταν σκεφτεί κάποιος ότι οι αρχικές μελέτες είχαν αποδείξει ότι στη θέση ΜΠΑΜΠΟΥΡΑΣ το κοίτασμα είναι υπερδεκαπλάσιο των υπολοίπων μπορεί να εξάγει κάποιος αβίαστα το συμπέρασμα ότι επιβεβαιώνονται οι αρχικές μελέτες που έκαναν λόγο για τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου.
Μετά από αυτές τις εξελίξεις τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) στις 8 Οκτωβρίου του 2000 ανακοινώνουν μεγάλες επενδύσεις στην Ερευνα νέων κοιτασμάτων καθώς και στην συμμετοχή σε πετρελαϊκές έρευνες στο Εξωτερικό. Φυσικά στις εξελίξεις η συμμετοχή των Γερμανών συμβούλων ήταν καθοριστική.
Πολιτική πίεση με ονοματεπώνυμο: Πίρι Ρέις
Φτάνουμε λοιπόν στο 2001 όπου οι Τούρκοι παρά το καλό κλίμα που επικρατεί στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις ανακοινώνουν την κάθοδο στο Ν. Αιγαίο του «Πίρι Ρέις» αναστατώνοντας τους Ελληνες και Τούρκους διπλωμάτες οι οποίοι σχεδίαζαν την συνάντηση Παπανδρέου-Τζέμ. Η ύφεση που παρουσίασαν οι Τουρκικές παραβιάσεις του FIR Αθηνών την προηγούμενη χρονιά φαίνεται ότι σταμάτησαν αφού – με εξαίρεση το πρώτο δίμηνο του 2001- οι Τούρκικές παραβιάσεις παρουσίασαν μια εκρηκτική αύξηση μετά την διαφαινόμενη συνεργασία των Ρωσικών Εταιριών Yokos και Lucoil-Petrola ως στρατηγικοί επενδυτές σε έρευνες στο Νότιο Αιγαίο αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Φυσικά η Ρωσία ήθελε ως αντιστάθμισμα να γίνει ο αποκλειστικός προμηθευτής φυσικού αερίου (μέσω του Αγωγού Μπουργκας-Αλεξανδρούπολης) της Ελλάδας κάτι που προξένησε ταραχή στους Εμπορικούς ακολούθους πολλών ξένων πρεσβειών στην Αθήνα. Ετσι η Τουρκία ανακοίνωσε ότι το «Πίρι Ρέις» θα προβεί σε νέες «επιστημονικές» έρευνες όλο το διάστημα του Ιουνίου στο Ν. Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η κινητοποίηση ήταν άμεση και ο Γ. Παπανδρέου έσπευσε να συναντήσει τον Ι. Τζεμ ο οποίος δήλωσε τελικά ότι το «Πίρι Ρέις» δεν θα πραγματοποιήσει έρευνες σε Ρόδο, Κάρπαθο και Καστελόριζο όπου η Ελληνική υφαλοκρηπίδα δεν έχει προσδιοριστεί. Η ελληνική κυβέρνηση έσπευσε στην αρχή να αποσιωπήσει το γεγονός αλλά ήταν αργά, αφού η είδηση είχε διαρρεύσει μέσω των Aegean Times σε 40.000 αποδέκτες. Η επιλογή του χρόνου δεν ήταν καθόλου τυχαία αφού την ίδια περίοδο διεξαγόταν και στην περιοχή η τουρκική ναυτική άσκηση «Θαλασσόλυκος» (Ντενίζ Κορντούμ)
Mετά τα Δωδεκάνησα και η ΚΥΠΡΟΣ – Aεροδιάδρομοι G-18 και R-19. Γιατί θέλουν τόσο πολύ οι Τούρκοι τον έλεγχο αυτής της περιοχής;
Παράλληλα σύμφωνα με δημοσιεύματα του Κυπριακού τύπου, τον Απρίλιο του 2001, Ν.Ανατολικά του νησιού προς την πλευρά της Αιγύπτου, ανακαλύφθηκαν μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου, γεγονός που όπως αναφέραμε στην αρχή είχε προκαλέσει τα ειρωνικά σχόλια του ύπατου αρμοστή του νησιού. Όμως το πόσο δίκιο είχε ο Κυπριακός Τύπος αποδείχτηκε στις 22 Αυγούστου του 2001 όταν με βάση κάποιες φωτογραφίες από δορυφόρους εμφανίστηκαν στην Κυπριακή εφημερίδα «Φιλελεύθερος» και αποκαλύφθηκε ότι η Κυπριακή Κυβέρνηση βρίσκεται ήδη σε συνεννόηση με Αγγλικές εταιρίες για περαιτέρω έρευνες. Μάλιστα η Αγγλική εταιρία Spectrum που ειδικεύεται στις χαρτογραφήσεις βυθών έσπευσε να προσφέρει την βοήθειά της στους Κυπρίους. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους ακολούθησε η επίσκεψη του Αιγύπτιου υπουργού πετρελαίου στη Μεγαλόνησο και οι πρώτες επαφές με τη Συρία όπου επισπεύτηκε η ρύθμιση των εκκρεμοτήτων που υπάρχουν στην υφαλοκρηπίδα των κρατών αυτών. Οι εξελίξεις αυτές οδήγησαν τον Ραούφ Ντενκτάς να δηλώσει ότι «θα διεκδικήσει το μερίδιό του από τα πετρέλαια αυτά» λέγοντας ότι «αν η Κύπρος έχει όντως πετρέλαια δύο πράγματα θα συμβούν: Είτε η Τουρκία θα καταλάβει ολόκληρη την Κύπρο είτε χάριν των πετρελαίων το Κυπριακό θα λυθεί στο άψε-σβήσε»
Πλαγκτόν αντί … πετρελαίου
Φυσικά το «Πίρι Ρέις» και οι Τούρκοι δεν ξέχασαν ποτέ τον θησαυρό του ΜΠΑΜΠΟΥΡΑ αφού στις 19 Ιανουαρίου του 2002 το ξαναέβγαλαν από τη Σμύρνη και για 15 μέρες έκοβε βόλτες πότε στον Κόλπο του Ξηρού και πότε Ν.Ανατολικά της Θάσου. Διάφορες εφημερίδες όπως η ελευθεροτυπία ανέλαβαν το έργο του κατευνασμού της κοινής γνώμης, αφού όταν άρχισε ο θόρυβος γύρω από τη νέα έξοδο του «Πίρι Ρέις», έσπευσαν να πληροφορήσουν το κοινό ότι το σκάφος ερευνά το … πλαγκτόν. Ετσι σώθηκαν οι συνομιλίες Παπανδρέου Τζεμ που ακόμη συνεχίζονται.
Η έρευνα των Aegean Times αν και δεν ολοκληρώθηκε ακόμη καταδεικνύει την σημασία των πετρελαίων του Αιγαίου και της Κύπρου και δίνει μια άλλη διάσταση στο θέμα των διαφορών μας με την Τουρκία. Ο ΜΠΑΜΠΟΥΡΑΣ και τα κοιτάσματα στη Γαύδο (Ν.Δ. της Κρήτης) βγήκαν οριστικά από το ψυγείο όπου είχαν τεθεί από τον Παπανδρέου – Οζάλ. Οι πολιτική του Γιάννου Παπαντωνίου ώθησε πολύ μπροστά τις έρευνες στον Ελληνικό θαλάσσιο χώρο και οι τούρκοι απαίτησαν μερίδιο στο Β.Α. τμήμα. Όταν αργά κατάλαβαν ότι ο ΜΠΑΜΠΟΥΡΑΣ δεν είναι το μοναδικό κοίτασμα αλλά υπάρχει πληθώρα κοιτασμάτων και στο Ν. Αιγαίο επεχείρησαν να ελέγξουν την περιοχή αυτή. Επεκτείνοντας το παιχνίδι ο έλεγχος της περιοχής του Ν.Α. Αιγαίου οδηγεί εκεί που πραγματικά παίζονται τεράστια συμφέροντα. Η λεκάνη της Α. Μεσογείου.
Tελικά αυτά τα περίφημα κοιτάσματα βρίσκονται σε περιοχές που προκαλούν θερμά επεισόδια;
Για να κατανοήσει κάποιος καλύτερα το μέγεθος των κοιτασμάτων που υπάρχουν στο Αιγαίο παραθέτουμε στο χάρτη τις ακριβείς περιοχές όπου όχι απλά υπάρχουν ενδείξεις για την ύπαρξη πετρελαίου αλλά έχουν πραγματοποιηθεί μελέτες με θετικά απότελέσματα.
Mε μια προσεκτική παρατήρηση θα διαπιστώσετε ότι οι «γκρίζες ζώνες» δεν είναι τίποτε άλλο παρά πετρελαιοφόροι ορίζοντες.
1. Κοίτασμα της θέσης Μπάμπουρας: Περιεκτικότητα 1 με 1.1 δις βαρέλια
1.a. Κοίτασμα «Δομή EAST Θάσου» ανατολικά της Θάσου. Περιεκτικότητα 250.000.000 βαρέλια χαμηλού ειδικού βάρους και 380.000.000 βαρέλια υψηλού ειδικού βάρους. Επίσης 1,5 cm3 φυσικού αερίου. Βάθος μέχρι 4300 πόδια. Εκμετάλλευση NAPC – Κοινοπραξία βορείου Αιγαίου. Στη ίδια περίπου θέση βρίσκεται το κοίτασμα «Βόρειος Πρίνος – Νέα Πέραμος – ‘Αθως». Περιεκτικότητα 400 εκ.βαρέλια, ποιότητας χαμηλού ειδικού βάρους.
1.b. Κοιτάσματα Επανομής-Σιθωνίας και Θερμαϊκού (80 εκατ. βαρέλια)
2 και 2.a. Πετρελαιοφόρος ορίζοντας Β.Α. Αιγαίου. Στις 3 περιοχές που σημειώνονται έχουν έκδηλώσει ενδιαφέρον αμερικανικές εταιρίες και έχουν κινήσει το ενδιαφέρον του πατέρα Μπους ο οποίος έχει επισκευτεί 2 φορές την περιοχή αυτή. Και στα 3 κοιτάσματα υπολογίζεται ότι υπάρχουν πάνω από 320.000.000 βαρέλια
3.. Κοίτασμα Ικαρίας – 120.000.000 βαρέλια
4.. Κοίτασμα με άλλα 70.000.000 βαρέλια
5.. και 6.. Κοιτάσματα Κρήτης που ξεπερνούν το 1 δις βαρέλια. Ένα από αυτά βρίσκεται πολύ κοντά στη ΓΑΥΔΟ
7.. Κοίτασμα Δωδεκανήσου κοντά στο Καστελόριζο. 150.000.000 βαρέλια
8.. Κοίτασμα Κυκλάδες (100 εκατ. βαρέλια)
9.. Κοίτασμα Σκόπελος( 60 εκατ. βαρέλια)
Επίσης Βόρεια και Νότια της Λέσβου υπάρχουν άλλα δύο κοιτάσματα που το 90% του πετρελαιοφόρου ορίζοντα βρίσκεται εντός της Τουρκικής επικράτειας.
Πηγή: Aegean Times
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου