Το μαύρο σενάριο για διάσπαση της ευρωζώνης

Ποιοι το πιστεύουν και ποιοι όχι

Γράφουν οι Ηλίας  Μπέλλος, Κατερίνα  Σαμάρκου

Το αδιανόητο έχει πλέον γίνει πιθανό για την Ευρώπη. Επενδυτικοί οίκοι και οικονομολόγοι, κυρίως του αγγλοσαξονικού κόσμου,

διαπραγματεύονταν εδώ και μήνες σενάρια περί διάλυσης του ευρώ. Όμως, όταν τα σενάρια αυτά άρχισαν πια να ακούγονται από τα πλέον επίσημα χείλη -από τους ευρωπαίους ηγέτες και τους αξιωματούχους της Ευρωζώνης-, κύκλοι του χρηματοοικονομικού κλάδου δεν άργησαν να αντιληφθούν ότι τώρα πια, οι θεωρητικές προσεγγίσεις δεν αρκούν.
Το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα προετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα. Πολύ συγκεκριμένες ασκήσεις επί χάρτου πραγματοποιούνται στις τράπεζες, στους οίκους εκκαθάρισης, στην αγορά συναλλάγματος και όχι μόνο.

Κανείς δεν αμφισβητεί ότι η διάλυση του ευρώ θα αποτελέσει ένα καταστροφικό γεγονός. Ένα σοκ για την πραγματική οικονομία και έναν πραγματικό σεισμό για το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα. Όσοι διακινούν τα σενάρια περί διάσπασης της Ευρωζώνης έχουν υποτιμήσει τις επιπτώσεις που κάτι τέτοιο θα είχε, σπεύδουν να ξεκαθαρίσουν οι αναλυτές της UBS.

Το κόστος
Ακόμα και εάν το σενάριο αφορά τη μερική διάσπαση της Ευρωζώνης, δηλαδή την έξοδο κάποιας ή κάποιων χωρών, το κόστος είναι σημαντικό. Οι πιθανές επιπτώσεις περιλαμβάνουν την παύση πληρωμών στο δημόσιο χρέος, τις χρεοκοπίες εταιρειών, την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος, όπως και την κατάρρευση του διεθνούς εμπορίου.

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η υποτίμηση του νομίσματος δεν αρκεί για να αντισταθμίσει τις αρνητικές συνέπειες, σύμφωνα με τη UBS. Μάλιστα, όπως υπολογίζει ο οίκος, το κόστος της εξόδου μιας αδύναμης χώρας από το ευρώ φτάνει στα 9.500-11.500 ευρώ ανά κάτοικό της, μόνο για το πρώτο έτος. Για τα επόμενα χρόνια, το κόστος υπολογίζεται στα 3.000-4.000 ευρώ ετησίως ανά κάτοικο.

Εάν μια ισχυρότερη χώρα, όπως η Γερμανία, αποχωρήσει από το ευρώ, κανείς θα πρέπει να περιμένει χρεοκοπίες επιχειρήσεων, ανάγκες για κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών και κατάρρευση των εξαγωγών. Το κόστος θα ήταν 6.000-8.000 ευρώ για κάθε Γερμανό τον πρώτο χρόνο και 3.500-4.500 ευρώ για τον επόμενο χρόνο.

Εστιάζοντας στην περίπτωση της Ελλάδας, η ING προβλέπει ότι η έξοδος της χώρας από το ευρώ θα προκαλούσε συρρίκνωση της οικονομίας κατά 7,6%, ανεργία στο 18,5% και πληθωρισμό στο 20,2%, με τη «νέα δραχμή» να βυθίζεται κατά 80%.  Και αυτά, μόνο μέσα στο πρώτο έτος. «Το αρχικό τραύμα είναι αρκετά σοβαρό ώστε να δώσει τροφή για σκέψη σε όλους αυτούς που πολύ ελαφρά προτείνουν την έξοδο από την Ευρωζώνη ως επιλογή», επισημαίνει ο επικεφαλής ανάλυσης αγορών της ING, Mark Cliffe.

Το πλέγμα των αλληλεξαρτήσεων
«Ο κίνδυνος της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ -ή ακόμα και η συζήτηση για μία τέτοια πιθανότητα- είναι ότι αυξάνει το ρίσκο αποχώρησης και άλλων χωρών. Και κάτι τέτοιο θα μπορούσε να έχει δραματικές επιπτώσεις για την υπόλοιπη Ευρωζώνη», προειδοποιούν οι αναλυτές της Credit Suisse.

Οι επιπτώσεις της διάσπασης του ευρώ θα ήταν εξαιρετικά αρνητικές, γιατί στα περίπου 12 χρόνια της ζωής του, το κοινό νόμισμα δημιούργησε ένα ισχυρό πλέγμα διασυνοριακών αλληλεξαρτήσεων στο εμπόριο και στο finance. Μάλιστα, ο ελβετικός επενδυτικός οίκος προβλέπει σοβαρές επιπτώσεις και για τη Γερμανία. Εξαιτίας των μεγάλων καθαρών επενδύσεων που πραγματοποίησε στις υπόλοιπες χώρες, η Γερμανία έχει ένα ισχυρό κίνητρο να παραμείνει στο ευρώ, τονίζουν οι αναλυτές του.

Η αλματώδης ενοποίηση του χρηματοοικονομικού τομέα των χωρών του κοινού νομίσματος σήμαινε ότι έως το 2008, οι διασυνοριακές επενδύσεις σε χρηματοοικονομικά assets είχαν αγγίξει κιόλας το 100% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης.



Στην πράξη, η έξοδος μιας χώρας από το ευρώ φέρνει στο προσκήνιο ένα συναλλαγματικό ρίσκο που ήταν άγνωστο έως τώρα. Ανήμποροι να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο αυτό, οι επενδυτές κάθε είδους θα επιχειρήσουν να τον αποφύγουν.

«Ο επαναπατρισμός κεφαλαίων θα λάβει πρωτοφανείς διαστάσεις, προκαλώντας ένα χρηματοοικονομικό αλλά και οικονομικό σοκ, το οποίο καμία πολιτική δεν θα μπορέσει να αντιστρέψει», προειδοποιεί η Credit Suisse. Ήδη, οι επιπτώσεις της εξόδου κεφαλαίων από όλες τις αδύναμες χώρες του ευρώ είναι εμφανείς.

Πολλοί μιλάνε για ένα αθόρυβο bank run. Οι καταθέσεις δεν συρρικνώνονται πλέον μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε όλες τις χώρες της περιφέρειας.

Τα νομικά εμπόδια
Πέραν του προφανούς χρηματοοικονομικού σοκ, η Ευρώπη θα συναντούσε και τεράστια νομικά εμπόδια στο ενδεχόμενο διάσπασης του ευρώ. «Τώρα που έφτιαξες την ομελέτα, πώς μπορείς να διαχωρίσεις ξανά τα αβγά;», έγραφε ένα πρόσφατο άρθρο σε αμερικανική οικονομική ιστοσελίδα, προϊδεάζοντας για τις δυσκολίες της διάλυσης ενός πλέγματος οικονομικών σχέσεων που χτίστηκαν την τελευταία δεκαετία.

Το πρώτο εμπόδιο θα ήταν, βέβαια, οι ίδιες οι νομικές διαδικασίες. Ένας νόμιμος τρόπος για να φύγει μια χώρα από το ευρώ είναι να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας επιτρέπει σε όποια χώρα το επιθυμεί να αποχωρήσει από την ΕΕ.  Η μοναδική άλλη εναλλακτική είναι να διαπραγματευτεί την αναθεώρηση της Συνθήκης με τα άλλα κράτη μέλη. Ασφαλώς, όλες αυτές οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες και απαιτούν επικύρωση από όλα τα κράτη μέλη.

Για αυτό και σε επείγουσες καταστάσεις, μια ομόφωνη συμφωνία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα μπορούσε να είναι αρκετή, έστω και εάν η νομιμότητά της δεν είναι βέβαιη. Ακόμα και εάν ξεπεραστεί το νομικό ζήτημα, η μετάβαση στο νέο νόμισμα είναι πολύπλοκη.

Κυρίως γιατί η «νέα δραχμή», εάν για παράδειγμα μιλάμε για την έξοδο της Ελλάδας από το κοινό νόμισμα, δεν θα αντικαταστήσει το ευρώ. Το κοινό νόμισμα θα συνεχίσει να υφίσταται ως το νόμισμα των υπόλοιπων χωρών της Ευρωζώνης.

Έτσι, προκύπτουν μια σειρά από ερωτήματα όπως: Μπορούν τα υφιστάμενα χρέη και συμβόλαια να μετατραπούν αυτόματα από το ευρώ στο νέο νόμισμα;

Η βέβαιη ραγδαία υποτίμηση της «νέας δραχμής» περιπλέκει ακόμα περισσότερο το ζήτημα.

Οδικός χάρτης για τη «νέα δραχμή»
Σύμφωνα με σχετική μελέτη του Eric Dor, του IESEG School of Management του Καθολικού Πανεπιστημίου της Λιλ, οι διαδικασίες για την έξοδο της Ελλάδας -ή και οποιασδήποτε άλλης χώρας- από το ευρώ είναι οι εξής:

• Η κυβέρνηση παγώνει τους λογαριασμούς των αποθεματικών των τραπεζών στην Τράπεζα της Ελλάδος, με εξαίρεση το κομμάτι που αντιστοιχεί στις καταθέσεις των ξένων κατοίκων.
• Αυτοί οι παγωμένοι λογαριασμοί μετατρέπονται στο νέο νόμισμα με ισοτιμία 1 ευρώ = 1 μονάδα του νέου νομίσματος.
• Τα δάνεια της κεντρικής τράπεζας προς τις εμπορικές τράπεζες μετατρέπονται επίσης στο νέο νόμισμα, στην παραπάνω ισοτιμία.
• Ψηφίζεται νόμος για το λειτουργικό πλαίσιο της κεντρικής τράπεζας, δίνοντάς της τη δυνατότητα να παρέχει ρευστότητα στο νέο νόμισμα στις εγχώριες τράπεζες.
• Οι τραπεζικοί λογαριασμοί των κατοίκων της Ελλάδας σε ευρώ μετατρέπονται στο νέο νόμισμα, με ισοτιμία 1 προς 1.
• Οι λογαριασμοί των ξένων κατοίκων στις ελληνικές τράπεζες παραμένουν σε ευρώ και πλέον θεωρούνται λογαριασμοί σε συνάλλαγμα.
• Απαγορεύεται προσωρινά στις τράπεζες να μετατρέπουν τα χρήματα των πελατών τους από το νέο νόμισμα στο ευρώ ή να τα μεταφέρουν σε ήδη υπάρχοντες λογαριασμούς συναλλάγματος.
• Όλα τα συμβόλαια στη χώρα (δάνεια, μισθοί, ενοίκια, λογαριασμοί) πρέπει στο εξής να πληρώνονται στο νέο νόμισμα, με αρχική ισοτιμία μετατροπής το 1 προς 1.
• Ανοίγει αγορά συναλλάγματος, όπου το νέο νόμισμα διαπραγματεύεται έναντι του ευρώ και άλλων νομισμάτων. Το νέο νόμισμα υποχωρεί σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από την αρχική ισοτιμία του 1 προς 1 με το ευρώ.
• Προκειμένου να αποφευχθεί ο πανικός των αναλήψεων από τις τράπεζες και η κατάρρευση του νέου νομίσματος, οι τραπεζικοί λογαριασμοί που έχουν μετατραπεί σε αυτό παγώνουν προσωρινά.
• Λαμβάνονται μέτρα για τον περιορισμό της κυκλοφορίας κεφαλαίου, παρά την κοινοτική νομοθεσία που τα απαγορεύει.
• Όλες οι συναλλαγές στη χώρα γίνονται αναγκαστικά στο νέο νόμισμα.
• Έως ότου καταστεί δυνατή η εκτύπωση των νέων χαρτονομισμάτων, χρησιμοποιούνται προσωρινά τα χαρτονομίσματα του ευρώ με μία σφραγίδα που αναφέρει ότι η ονομαστική τους αξία εκφράζεται στο νέο νόμισμα.
• Σε αυτή τη μεταβατική περίοδο, όσα χαρτονομίσματα δίνονται από τα καταστήματα των τραπεζών ή από τα ΑΤΜ τους, θα πρέπει να είναι σφραγισμένα. Μόνο τα σφραγισμένα χαρτονομίσματα θεωρούνται νόμιμο μέσο πληρωμών στη χώρα.
• Ανοίγουν γραφεία νομίσματος σε όλη τη χώρα, όπου οι πολίτες μπορούν να φέρουν τα ευρώ τους για να σφραγιστούν. Όταν τυπωθούν τα νέα χαρτονομίσματα, οι κάτοικοι έχουν λίγες μέρες για να ανταλλάξουν τα σφραγισμένα χαρτονομίσματα με τα νέα. Έτσι, όλα τα σφραγισμένα χαρτονομίσματα αποσύρονται.
• Συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες μέλη της Ευρωζώνης ορίζει τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπιστούν τα χρέη της Τράπεζας της Ελλάδας σε ευρώ προς τις άλλες χώρες του ευρωσυστήματος. Εάν αυτά παραμείνουν στο ευρώ, αυτό θα σημάνει χρεοκοπία της Τράπεζας της Ελλάδος, ενώ η μετατροπή τους στο νέο, υποτιμημένο νόμισμα, θα φέρει μεγάλες απώλειες στις υπόλοιπες χώρες.
• Οι κάτοικοι της Ελλάδας θα επιχειρήσουν να εξασφαλίσουν άδεια για να αποπληρώσουν τα χρέη τους στο νέο νόμισμα. Οι πιστωτές τους ασφαλώς θα αντιδράσουν και το θέμα θα λυθεί στα δικαστήρια.
• Η αποπληρωμή των χρεών σε ευρώ μάλλον θα αποφασιστεί στις περιπτώσεις κρατικών ομολόγων που απευθύνονταν σε ξένους δανειστές και τα οποία διαπραγματεύονται σε ξένες αγορές ή πληρώνονται στο εξωτερικό. Όπως και στην περίπτωση δανείων που δόθηκαν από ξένες τράπεζες σε κάτοικο της Ελλάδας.

Αυτό εκτιμάται ότι θα ήταν και το μεγαλύτερο νομικό αγκάθι σε μια ενδεχόμενη διάσπαση της Ευρωζώνης: Ποιες υποχρεώσεις θα πληρωθούν στο ευρώ και ποιες στο νέο εθνικό νόμισμα των χωρών που αποφάσισαν να αποχωρήσουν;
 Τι γίνεται με τις υποχρεώσεις χωρίς πατρίδα;
Σύμφωνα με ανάλυση της Nomura, στην περίπτωση επιστροφής κάποιων ή όλων των χωρών στα εθνικά νομίσματα, οι μετατροπές από το ευρώ θα είναι σε κάποιες περιπτώσεις σχετικά εύκολες. Για παράδειγμα, οι καταθέσεις ενός ελληνικού νοικοκυριού σε μια ελληνική τράπεζα θα μετατραπούν αυτόματα στο νέο νόμισμα, καθώς διέπονται από την ελληνική νομοθεσία. Αντίστοιχα, τα κρατικά ομόλογα που διέπονται από την εθνική νομοθεσία της χώρας που τα εξέδωσε, θα μετατραπούν επίσης στο νέο νόμισμα.

Όμως, άλλες περιπτώσεις είναι λιγότερο ξεκάθαρες. Υπάρχουν, δηλαδή, συμβόλαια και υποχρεώσεις που δεν μπορούν να συνδεθούν άμεσα με κάποια συγκεκριμένη χώρα ή με το εθνικό νόμισμά της.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ένα δάνειο σε ευρώ που έχει λάβει μια πολωνική επιχείρηση από βρετανική τράπεζα.
Ή μια προθεσμιακή συναλλαγή στην ισοτιμία ευρώ/δολαρίου ανάμεσα σε μια ιαπωνική τράπεζα και μια αμερικανική εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων.

Η συνολική αξία των συμβολαίων και των υποχρεώσεων αυτής της φύσης, των οποίων η μετατροπή στα νέα εθνικά νομίσματα θα ήταν προβληματική είναι τεράστια.

Η Nomura εκτιμά ότι φτάνει σε μερικά τρισ. ευρώ.

Για αυτό και σύμφωνα με τον ιαπωνικό επενδυτικό οίκο, η διάσπαση της Ευρωζώνης θα πρέπει να συνοδευτεί από τη δημιουργία ενός δεύτερου ECU, που θα διευκολύνει τη μετάβαση και τη μετατροπή χρεών και συμβολαίων.

Υπενθυμίζεται ότι το ECU, ή European Currency Unit, είχε δημιουργηθεί από το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα (EMS) το Μάρτιο του 1979. Αρχικά, αποτελούσε το καλάθι εννέα εθνικών νομισμάτων, όπου το καθένα είχε τη δική του στάθμιση, λαμβάνοντας υπόψη οικονομικούς παράγοντες για το ΑΕΠ της χώρας αλλά και για το εμπόριο μεταξύ των χωρών. Το καλάθι του ECU προσαρμόστηκε το 1984 για να συμπεριλάβει τη δραχμή, και ξανά το 1989 για να συμπεριλάβει την ισπανική πεσέτα και το πορτογαλικό εσκούδο.

Στόχος του ECU ήταν να σταθεροποιήσει τα εθνικά νομίσματα και τελικά να δημιουργήσει ένα κοινό νόμισμα. Η διαδικασία μέσω της οποίας οι υποχρεώσεις σε ECU μεταφράστηκαν σε ευρώ στην τρίτη φάση της EMU μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρότυπο για την αντίστροφη μετατροπή αυτή τη φορά: Τη μετάφραση υποχρεώσεων σε ευρώ στο ECU-2.

Έτσι, με μία κοινοτική οδηγία μπορεί να καθοριστεί το πλαίσιο που θα ορίζει ποια συμβόλαια και υποχρεώσεις θα πρέπει να μεταφραστούν στα νέα εθνικά νομίσματα, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο οι υποχρεώσεις που δεν έχουν ξεκάθαρη σύνδεση με μια χώρα, θα πρέπει να μεταφραστούν σε ECU-2.

Έπειτα από την εφαρμογή της οδηγίας, οι πληρωμές των υποχρεώσεων και των συμβολαίων που μετατράπηκαν σε ECU-2, θα πρέπει να γίνουν στο νόμισμα αυτό ή στο ισότιμο ποσό ενός νέου εθνικού νομίσματος, με βάση την ισοτιμία του ECU-2.

Όπως εξηγεί η Nomura, ο υπολογισμός της ισοτιμίας του ECU-2 σε αυτή τη φάση είναι δύσκολος, αφού σε επίσημο επίπεδο, δεν υπάρχει κάποιο επικρατέστερο σενάριο από τη μορφή που θα πάρει η διάσπαση της Ευρωζώνης. Όμως, ο οίκος εκτιμά ότι στο νέο καλάθι νομισμάτων του ECU-2, δεν θα περιλαμβάνεται το νέο νόμισμα της Ελλάδας, αφού η Nomura πιστεύει ότι η Ελλάδα θα βγει από την Ευρωζώνη πριν από την ολοκληρωτική διάσπαση της νομισματικής ένωσης. Όμως, όλα τα υπόλοιπα νομίσματα θα έχουν κάποια στάθμιση στο ECU-2, κατά πάσα πιθανότητα με πρότυπο τη σημερινή στάθμιση των χωρών αυτών στα κεφάλαια της ΕΚΤ.

Σε κάθε περίπτωση, η Nomura καταλήγει λέγοντας ότι: «Η διάσπαση της Ευρωζώνης θα είναι οικονομικά επώδυνη και θα προκαλέσει μεγάλη διατάραξη των ευρωπαϊκών χρηματοοικονομικών συστημάτων».
 Ασκήσεις ετοιμότητας στο ευρωπαϊκό χρηματοοικονομικό σύστημα
Έστω και εάν είναι σαφές ότι στη μεγάλη τους πλειοψηφία οι παίκτες του ευρωπαϊκού χρηματοοικονομικού συστήματος απεύχονται τη διάσπαση του ευρώ, πλέον δεν έχουν άλλη επιλογή από το να προετοιμάζονται για κάθε ενδεχόμενο. Όπως αποκάλυψε πρόσφατα η Wall Street Journal, τράπεζες από όλη την Ευρώπη κάνουν «ασκήσεις ετοιμότητας» για την επιστροφή της Ελλάδας στη δραχμή.  Δικηγόροι εξετάζουν κάθε δανειακή σύμβαση που έχει συναφθεί με ελληνικές επιχειρήσεις, ενώ οι τράπεζες αναζητούν τρόπους να αντισταθμίσουν την έκθεσή τους στη χώρα.



Ένα πράγμα είναι σίγουρο, γράφει η Wall Street Journal: η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα είναι «πολύ, πολύ άτακτη», όπως είπε ανώτερος βρετανός τραπεζίτης. Για να είναι προετοιμασμένες, οι τράπεζες εξετάζουν ένα προς ένα τα έγγραφα των δανείων που έχουν εκδώσει προς έλληνες πολίτες ή επιχειρήσεις. Η Credit Agricole, για παράδειγμα, έχει συνάψει επιχειρηματικά δάνεια 13 δισ. ευρώ στην Ελλάδα, σχεδόν 4 δισ. σε στεγαστικά δάνεια και περίπου 1 δισ. σε δάνεια προς μικρές επιχειρήσεις.

Σε κάποιες δανειακές συμβάσεις, υπάρχουν συγκεκριμένες προβλέψεις για το τι θα συμβεί στην περίπτωση που η Ελλάδα αλλάξει νόμισμα. Άλλες αναφέρουν απλά ότι το δάνειο δίνεται στο εθνικό νόμισμα της Ελλάδας, κάτι που σημαίνει ότι αυτά τα δάνεια θα μετατραπούν αυτόματα σε δραχμές.

Παρότι η Ευρωζώνη και η Ελλάδα θα κινούνται σε αχαρτογράφητα εδάφη, στην περίπτωση εξόδου της χώρας από το ευρώ, εκτιμάται ότι το ζήτημα της τύχης των ξένων πιστωτών θα διευθετηθεί με νόμο από το ελληνικό κοινοβούλιο. Το πιθανότερο σενάριο είναι, σύμφωνα και με την εμπειρία του παρελθόντος, ότι τα δάνεια σε ευρώ θα μετατραπούν σε δραχμές, σε μία προκαθορισμένη ισοτιμία, αναφέρει η WSJ.

Αυτό σημαίνει ότι οι ξένες τράπεζες θα υποστούν σημαντικές ζημιές, αφού η νέα δραχμή αναμένεται να καταρρεύσει έναντι του ευρώ και των άλλων νομισμάτων. Για το ενδεχόμενο διάλυσης του ευρώ προετοιμάζεται το CLS Bank International, το σύστημα εκκαθάρισης που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της παγκόσμιας αγοράς συναλλάγματος.

Όπως αποκάλυψε το πρακτορείο Dow Jones, το CLS πραγματοποιεί stress tests για κάθε ενδεχόμενο. Το CLS ανήκει στις 63 τράπεζες που το χρησιμοποιούν για την εκκαθάριση περίπου του 70% των συναλλαγών που γίνονται παγκοσμίως σε 17 νομίσματα. Δουλειά του είναι, ουσιαστικά, να διασφαλίσει ότι κάθε εμπλεκόμενο μέρος σε αυτές τις συναλλαγές συναλλάγματος, θα πληρωθεί.

Τώρα, το CLS, που εδρεύει στη Νέα Υόρκη, επιχειρεί να διαπιστώσει εάν τα συστήματά του μπορούν να αντέξουν ένα γεγονός μεγάλου στρες, όπως η έξοδος μιας χώρας από το ευρώ. Στις δοκιμές που κάνει διαπίστωσε ότι η εισαγωγή νέων νομισμάτων στο σύστημα των συναλλαγών θα μπορούσε να χρειαστεί ακόμα και πάνω από ένα χρόνο.

 Banker's Review