Διεύθυνση Δασών : Κίνδυνος εξαφάνισης της ρίγανης και του τσαγιού λόγω αυξημένης εμπορευματοποίησης

Τα παραδοσιακά βότανα της Ελλάδας κινδυνεύουν με εξαφάνιση σύμφωνα με ανακοίνωση της Διεύθυνσης Δασών Αιτωλοακαρνανίας, επισημαίνεται ότι υπό εξαφάνιση είναι και το τσάι του βουνού λόγω της μαζικής εκρίζωσης...

Στην ανακοίνωση, σημειώνεται μεταξύ άλλων: «Επειδή είναι πλέον ορατός ο κίνδυνος εξαφάνισης των ειδών του γένους Sideritis L. (τσάι βουνού)* και του είδους Origanum vulgure (ρίγανη) , λόγω αυξημένης εμπορευματοποίησης και κινδύνου ανεξέλεγκτης συλλογής, θα πρέπει να ευαισθητοποιηθούμε σχετικώς δείχνοντας προσοχή τόσο στον τρόπο συλλογής όσο και στην εποχή συλλογής».

Στην ανακοίνωση τονίζεται επίσης ότι: «Πολλοί  συλλέγουν
τεράστιες ποσότητες, οι οποίοι στη βιασύνη τους για να αποφύγουν τις νόμιμες συνέπειες, ξεριζώνουν τα φυτά ή τα συλλέγουν πριν την ανθοφορία με άμεση συνέπεια να καταστρέφονται οι πληθυσμοί των ειδών»

*ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΣΑΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ 

ΤΟ ΓΕΝΟΣ SIDERITIS L

 

(Τα παρακάτω στοιχεία δημοσιεύονται με την άδεια του γεωπόνου  κ.Γεωργίου Χ  Σαμαρά που αποτελούν μέρος της μεταπτυχιακής του Διατριβής " Βελτιστοποίηση της καλλιέργειας ΤΣΑΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ (sideridis raeseri)  στο χωριό Βρύναινα Μαγνησίας )

 Το  γένος Sideritis L. περιλαμβάνει μια πληθώρα φυτικών ειδών αποτελούμενων από ποώδη ετήσια, ποώδη πολυετή (εικ.1), καθώς και μικρούς θάμνους. Πρόκειται για αρωματικά – φαρμακευτικά φυτά που ανήκουν στην οικογένεια των Χειλανθών (Lamiaceae). Τα περισσότερα  είδη του γένους Sideritis αποτελούνται από πολυετή ποώδη φυτά, τα οποία αυτοφύονται σε χώρες της Μεσογείου, ενώ πολλά είδη του γένους αυτού υπάρχουν και στην Ασία. Στην περιοχή της Μεσογείου, όπου φαίνεται να είναι και το κέντρο καταγωγής του φυτού, έχουν καταγραφεί πάνω από 100 διαφορετικά είδη του γένους Sideritis. Η μεγαλύτερη ποικιλία ειδών συναντάται στην Ιβηρική Χερσόνησο, με 45 τουλάχιστον  είδη τα περισσότερα των οποίων είναι ενδημικά, ενώ 14 από αυτά απειλούνται σήμερα με εξαφάνιση.  Χώρες πλούσιες σε πληθυσμούς και ποικιλία ειδών είναι επίσης η Ελλάδα, η Ιταλία και χώρες των ακτών της βόρειας Αφρικής. Σε όλες σχεδόν τις Μεσογειακές χώρες είδη του γένους αυτού είναι γνωστά, σε τοπική κλίμακα, ως βότανα για διάφορες χρήσεις. Όμως χρήση για την παρασκευή τσαγιού γίνεται μόνο στην Ισπανία  και κυρίως στην Ελλάδα, όπου έχουμε και τη μεγαλύτερη κατανάλωση. Το παρασκευαζόμενο αφέψημα με το όνομα «Τσάι του Βουνού» παρουσιάζει πολλές ευεργετικές ιδιότητες, οι οποίες οφείλονται στα συστατικά του αιθέριου ελαίου του, όπως για παράδειγμα στα φλαβονοειδή.   Το αφέψημα από το φυτό προτιμάται πολύ από τους Έλληνες, ειδικά τους χειμερινούς μήνες, λόγω της ευεργετικής του επίδρασης σε κρυολογήματα και φλεγμονές του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, ιδιότητες που ενισχύονται με την προσθήκη μελιού. Οι ευεργετικές επιδράσεις οφείλονται στην  αντιφλεγμονώδη, βακτηριοστατική και αντιοξειδωτική δράση του. Ακόμη θεωρείται ευστόμαχο, εφιδρωτικό, τονωτικό, αντιερεθιστικό και αντιαναιμικό διότι περιέχει Fe (Floca et al 1981).  Οργανοληπτικά το ρόφημα είναι πολύ εύγευστο και αρωματικό, ενώ μπορεί να καταναλωθεί ζεστό ή κρύο, με ζάχαρη, μέλι ή και σκέτο. Μέχρι τώρα καλλιέργεια ειδών του φυτού, γίνεται μόνο στην Ελλάδα. Το μέρος του φυτού που συλλέγεται είναι η ταξιανθία σε πλήρη άνθηση μαζί με 5-6 cm βλαστού. Οι ανθοφόροι βλαστοί ξηραίνονται ώστε να μπορούν να διατηρηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα.