Εισήγηση Δημοτικής παράταξης Δύναμη Δημιουργίας - Προσωνυμία Γενικού Λυκείυ Νάξου ΄΄Μανώλης Γλέζος¨

Εισήγηση για το δεύτερο θέμα της ημερήσιας διάταξης της συνεδρίασης του δημοτικού συμβουλίου της 29^ης Ιουλίου 2020

            Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία προβλέπεται η προσθήκη προσωνυμίας στις σχολικές μονάδες με αποφάσεις των Σχολικών συμβουλίων κ.λπ. και σ’ αυτήν περιγράφονται τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχουν οι προσωνυμίες που προτείνονται δηλαδή η προσθήκη προσωνυμίας θα είναι δηλωτική της ιστορικής και πολιτιστικής παράδοσης της περιοχής ή του τόπου γενικότερα και θα αναφέρεται σε ονόματα ευεργετών, προσωπικοτήτων των γραμμάτων και των τεχνών, ατόμων της ιστορικής και θρησκευτικής ζωής του τόπου και γενικότερα προσώπων που πρόσφεραν αναγνωρισμένες και αξιόλογες υπηρεσίες στον τόπο και το έθνος και αποτελούν πρότυπα.

            Καλούμαστε σήμερα να ψηφίσουμε την ομόφωνη σχεδόν πρόταση

του Σχολικού Συμβουλίου του Γενικού Λυκείου Νάξου, να προστεθεί το όνομα του Μανώλη Γλέζου στην προσωνυμία του σχολείου.

Γράφει ο Κώστας Κατσουρός για τον Μανώλη Γλέζο τον Απρίλιο του 2020.

«Όπως συμβαίνει παντού στον κόσμο έτσι και στη Νάξο δεν είναι εύκολο να καταλάβεις και να αποδεχτείς το εύρος και το κύρος που συνεπάγεται μια πολυσχιδής και πολυεπίπεδη προσωπικότητα όπως αυτή του  Μανώλη Γλέζου. Όταν μάλιστα, ο Γλέζος, με την παραδειγματική δράση του, μπόρεσε να αναδείξει και να εκφράσει περισσότερο από κάθε άλλον σύγχρονο Έλληνα εκείνο το χαρακτηριστικό γνώρισμα που ο αείμνηστος ιστορικός Νίκος Γ. Σβορώνος διέκρινε στον Ελληνικό Λαό: της αντίστασης, του αγώνα εναντίον εκείνου που επιβουλεύεται την ιστορική και πολιτισμική ταυτότητά του, είτε ο κίνδυνος προέρχεται από τον Οθωμανό και τον Ευρωπαίο της Ιερής Συμμαχίας, είτε από τη θανάσιμη ναζιστική επιβουλή αλλά και από την εμφύλια σύρραξη, είτε από τη Γερμανοκρατούμενη Ευρώπη.»

Αυτό ζητώ να ανατρέψουμε σήμερα ως δημοτικό συμβούλιο. Δηλαδή να αποδείξουμε ότι γνωρίζουμε και μπορούμε να αναγνωρίζουμε την ευρύτητα και το παγκόσμιο κύρος του Γλέζου.

            Αν πάρουμε κατά γράμμα τις προϋποθέσεις που θέτει η παραπάνω εγκύκλιος μία προς μία θα διαπιστώσουμε ότι ο Μανώλης Γλέζος τις διαθέτει και με το παραπάνω, σε πολλαπλάσιο βαθμό θα έλεγα, όλες, πλην εκείνης της «θρησκευτικής», αλλά με τη στενή έννοια της λέξης, γιατί επί της ουσίας διαθέτει επίσης και με το παραπάνω όλες τις αξίες που διδάσκει το Ευαγγέλιο.

            Είναι γνωστό ότι ο Γλέζος έχει δώσει τη συγγνώμη του ακόμη και στους βασανιστές του κι αυτό μέχρι λίγους μήνες πριν τον θάνατό του, όταν έσπευσε στο σπίτι ενός ετοιμοθάνατου πρώην βασανιστή του που ζήτησε να τον συναντήσει για να του ζητήσει να τον συγχωρήσει, πράξη κατ’ εξοχήν ανθρώπινη, χριστιανική.

            Ο Γλέζος υπήρξε ιστορική προσωπικότητα, που πρόσφερε αναγνωρισμένες και αξιόλογες υπηρεσίες στον τόπο και το έθνος. Για τους αγώνες και την αγάπη του προς την πατρίδα, ο ελληνικός λαός τον τίμησε επανειλημμένα εκλέγοντάς τον με εκατοντάδες χιλιάδες ψήφους, βουλευτή και ευρωβουλευτή. Η επίσημη Πολιτεία τον τίμησε με τον Μεγαλόσταυρο του Φοίνικα διά του Προέδρου της Δημοκρατίας (1997), αλλά και η Εκκλησίας της Ελλάδας με το ανώτερο παράσημο της.

            Ο Γλέζος υπήρξε κορυφαίος πνευματικός άνθρωπος και υπηρέτησε τα γράμματα, την επιστήμη, την ποίηση, τη λογοτεχνία και τιμήθηκε γι’ αυτές του τις δραστηριότητες από όλα σχεδόν τα Ανώτερα Πνευματικά και Επιστημονικά Ιδρύματα της χώρας, που τον έχουν ανακηρύξει επίτιμο διδάκτορά τους και από την Ακαδημία Αθηνών με το χρυσό μετάλλιο (2006).

            Ο Γλέζος έχει καταταγεί από τον λαό και την ιστορία στο Πάνθεο των αγωνιστών και των ηρώων του έθνους. Αλλά η Ευρώπη και ολόκληρη η ανθρωπότητα τον έχει τιμήσει με παγκόσμιες διακρίσεις  και διεθνή βραβεία, όπως το διεθνές βραβείο δημοσιογραφίας (1958), το χρυσό μετάλλιο Ζολιό-Κιουρί του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης (1959), το χρυσό βραβείο Λένιν για την Ειρήνη (1963), αλλά κυρίως και με τον χαρακτηρισμό που του απέδωσε ο Στρατηγός Ντε Γκωλ, όταν τον αποκάλεσε «πρώτο παρτιζάνο της κατεχόμενης από τους Ναζί Ευρώπης», διάκριση που υπερβαίνει τον Εθνικό ήρωα και αγωνιστή.

            Ο Γλέζος είναι κορυφαία διαχρονική ιστορική προσωπικότητα, που αποτελεί μοναδικό πρότυπο για τους μαθητές, τη νεολαία, τις γενιές που έρχονται.

            Η σχέση του Γλέζου με τη Νάξο και τις Κυκλάδες είναι σχέση ζωής, σχέση άρρηκτα δεμένη με την ιστορική και πολιτιστική παράδοση των νησιών και των νησιωτών. Ο Γλέζος υπήρξε από τους σημαντικότερους μελετητές της ιστορίας, του πολιτισμού και του μοναδικού φυσικού περιβάλλοντος των νησιών μας και αγωνίστηκε για την προστασία τους. Έχει περπατήσει, μελετήσει και καταγράψει κάθε βραχονησίδα, κάθε βραχάκι των κυκλαδικού συμπλέγματος. Το μνημειώδες έργο του «Η συνείδηση της πετραίας γης» αποτελεί τον ωραιότερο ύμνο που έχει γραφτεί ποτέ για τα Κυκλαδονήσια, ένα βιβλίο που πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία των νησιών μας.

            Η Νάξος όμως, ο γενέθλιος τόπος αυτού του σπουδαίου ανθρώπου, του ξεχωριστού και μοναδικού, του πανανθρώπινου συμβόλου των υψηλότερων ιδανικών της ανθρώπινης κοινωνίας, αποτελεί το καταφύγιο του Γλέζου σε όλη του τη ζωή.

            Στη Νάξο ο Γλέζος φιλοσόφησε τη ζωή, «έχτισε» τα όνειρά του, διαμόρφωσε τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά του και σ’ όλη του τη ζωή η Νάξος ήταν το «καταφύι της ψυχής του». Εδώ οραματίστηκε και επιχείρησε να υλοποιήσει στην πράξη το όραμά του, την άμεση δημοκρατία και  για την υλοποίηση του οράματός του παραιτήθηκε  από τα αξιώματα του Ελληνικού και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ήρθε στο χωριό εκεί στην λαϊκή συνέλευση, για να κάνει πράξη το όραμά του.

            Από τη Νάξο ο Γλέζος, αυτός ο ανυπότακτος επαναστάτης, ως αιώνιος έφηβος, ξεκίνησε τη δεκαετία του 1960 τους αγώνες του για την Παιδεία, για τους νέους, για τις γενιές του αύριο, αγώνες που δεν τους σταμάτησε από τότε κι ως το τέλος της ζωής του.           

            Ο Μανώλης Γλέζος αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ζωής του στην Παιδεία με την πλήρη και ουσιαστική έννοια της λέξης και υπήρξε πραγματικός Δάσκαλος, όχι μόνο με τον λόγο, αλλά και με την ίδια τη ζωή του, με το τεράστιο πνευματικό και συγγραφικό του έργο και με τους αγώνες του να φθάσει η εκπαίδευση παντού στις εσχατιές της Ελλάδας και στο πιο μικρό νησάκι.

Οι σημαντικότερες παρεμβάσεις του στον τομέα της Παιδείας είναι:

 1) Η ίδρυση Γυμνασίων και Λυκείων (1982-1985) σε όλα τα μικρά νησιά των Κυκλάδων και του Αιγαίου (Κουφονήσι, Δονούσα, Σχοινούσα, Ηρακλειά, Σίκινος, Φολέγανδρος, Θηρασία, Ανάφη, Κίμωλος, Αντίπαρος κ.ά.), πρωτοποριακός θεσμός, που οραματίστηκε και υλοποίησε ως σπουδαίος Δάσκαλος.

 2) Η ίδρυση 44 βιβλιοθηκών σε όλα σχεδόν τα μικρά νησιά του Αιγαίου (Ανάφη, Φολέγανδρος, Αντίπαρος, Θηρασιά, Δονούσα, Κουφονήσι, Σχοινούσα, Ηρακλειά, Κύθνος κ.α.).

 3) Από τη δεκαετία του 1980 κι από τη Νάξο ξεκίνησε την πρωτόγνωρη εξόρμησή του, μια εξόρμηση που πήρε απίστευτες διαστάσεις, που δεν είχαν τελειωμό ως την τελευταία στιγμή της ζωής του, να δίνει μαθήματα ζωής και αγώνα, στους νέους όλων των ηλικιών, στα δημοτικά, τα γυμνάσια, τα Λύκεια, τα Πανεπιστήμια, τις στρατιωτικές σχολές, σε όλη την Ελλάδα και την Κύπρο, μαθήματα Μέγιστα Δημοκρατίας, Ελευθερίας, διδαχές που ρίζωσαν βαθιά στις ψυχές των δεκάδων χιλιάδων μαθητών και σπουδαστών, που είχαν την τύχη να τον ακούσουν.

Μέχρι το τέλος της ζωής του παρέδωσε εκατοντάδες μαθήματα, πλησιάζουν τα χίλια, σε σχολεία της Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα και την Κύπρο, σε Πανεπιστήμια και στρατιωτικές σχολές, ακόμη και σε παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία, ενώ εκατοντάδες μαθητές τον επισκέπτονταν στο σπίτι του τα τελευταία χρόνια, για να τον ακούσουν και να συζητήσουν μαζί του.

 4) Στην γενέτειρά του την Απείρανθο, Ίδρυσε τη μεγαλύτερη σήμερα βιβλιοθήκη της Νάξου και των Κυκλάδων, τη βιβλιοθήκη του Νίκου Γλέζου (1964), μια βιβλιοθήκη δημιούργημα της πενιχρής αποζημίωσης (18.000 δραχμές), που έδωσε η Δυτική Γερμανία στους εκτελεσμένους από τους Ναζί  Έλληνες πατριώτες. Η βιβλιοθήκη αυτή λεηλατήθηκε επί χούντας από την χωροφυλακή και χάθηκαν τότε 2.000 τόμοι βιβλίων. Επαναλειτούργησε  με την πτώση της δικτατορίας (1974) και σήμερα αριθμεί 30.000 τόμους βιβλίων.

 5. Ο Γλέζος ήταν ο ορισμός του Διδασκάλου, όπως ορίζεται τόσο στη διδασκαλία του Σωκράτη, όσο και στο ίδιο το Ευαγγέλιο. Ήταν ο ορισμός του Ανθρώπου, ήταν η προσωποποίηση της Αρετής, του ήθους, ο «καλός κ’ αγαθός», οι αξίες δηλαδή που καθορίζουν το πνεύμα της παιδείας, της μόρφωσης. Μεγάλος Δάσκαλος, Μεγάλο πνεύμα, φιλόσοφος, ποιητής, οραματιστής, ιδεολόγος, απόλυτος εκφραστής του πνεύματος του ελληνικού πολιτισμού, που κέντρο του είχε τον άνθρωπο, πρότυπο μοναδικό και ξεχωριστό για κάθε νέο.

 6. Το τεράστιο συγγραφικό του έργο αποτελεί την κορύφωση του πνευματικού, παιδαγωγικού, εκπαιδευτικού του έργου, που θα μείνει σπουδαία παρακαταθήκη στις νεότερες γενιές.

 

• Η ιστορία του βιβλίου (1974)
• Από τη δικτατορία στη δημοκρατία (1974)
• Το φαινόμενο της αλλοτρίωσης στη γλώσσα (1977)
• Βίγλα Μνήμης 1981
• Η συνείδηση της πετραίας γης (1997)
• Μαύρη Βίβλος της Κατοχής 1999
• Ύδωρ, Αύρα, Νερό 2001
• Ο άνθρωπος και η φύση 2002
• Το 2006 εκδόθηκε και κυκλοφόρησε το δίτομο έργο του "Εθνική Αντίσταση 1940-1945" στην παρουσίαση του οποίου παρευρέθηκαν τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όσο και ο Πρωθυπουργός της χώρας (2006)
• "Και ένα Μάρκο να ήταν...Οι οφειλές της Γερμανίας στην Ελλάδα" Νοέμβριος 2012
• "Νέκυιαι Ωδαί" Ιούνιος 2013
• "Έξοδος" Δεκέμβρης 2013

 

            Δίνοντας σήμερα το όνομα του ξεχωριστού, του μοναδικού, του πανανθρώπινου πρότυπου, του Μανώλη Γλέζου, συμβόλου των ωραιότερων αξιών της ανθρώπινης ζωής, του πραγματικού Δασκάλου και παιδαγωγού, εμείς οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης του γενέθλιου τόπου του, μαζί με την Εκπαιδευτική Κοινότητα, επιτελούμε αυτό που το χρέος επιτάσσει, χρέος όλων των Ναξιωτών, να μην αφήσουμε να σβήσει ποτέ το καντήλι της μνήμης Του.

            Από σήμερα και από το Λύκειο της γενέθλιας γης του, το ναό της γνώσης, του πνεύματος, της μόρφωσης, ο Μανώλης Γλέζος, όρθιος, όπως σε όλη του τη ζωή, θα συνεχίζει να διδάσκει τις νεότερες γενιές, πρότυπο Ανθρώπου, Πολίτη, Αγωνιστή, Πολιτικού, γιατί στη Δημοκρατία άρχουν οι Πολίτες και οι  ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ κι’ ο Μανώλης Γλέζος ως ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ δίδαξε ήθος, μεγαλοσύνη, σεβασμό στις αρχές, τις αξίες, τα ιδανικά της Δημοκρατίας, στην Ελευθερία, την Ειρήνη, την Ισότητα, τη Δικαιοσύνη. Υπήρξε Δάσκαλος και στην Πολιτική και γι΄ αυτό απολάμβανε σε όλη του τη ζωή τον σεβασμό και την αγάπη ολόκληρου του πολιτικού κόσμου στο Ελληνικό μα και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

 Γράφει, μεταξύ άλλων,ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Παρονακίας κ. Καλλίνικος για το Γλέζο τον Ιούλιο του 2017, με αφορμή την πρόταση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κεφαλληνίας κ. Δημητρίου περί ἀπονομῆς σε αυτόν τοῦ βραβείου «Νόμπελ Εἰρήνης»

Ὁ Μανώλης Γλέζος μέ τήν ἄρτια, ὁλοκληρωμένη καί ἰσχυρή προσωπικότητά του σέ συνδυασμό μέ τούς πολυετεῖς ἀγῶνες του τόσο γιά την ἀποτίναξη τοῦ ζυγοῦ τῶν Γερμανῶν κατακτητῶν καί τήν ἀνάκτηση τοῦ πολύτιμου ἀγαθοῦ τῆς ἐλευθερίας όσο καί στή συνέχεια γιά τήν ἀποκατάσταση τῆς Δημοκρατίας, σφράγισε τόν τόπο μας καί τήν νεώτερη σύγχρονη ἱστορία μας μέ τό ἀκέραιο ἦθος του καί τήν συνέπεια στίς ἀρχές του. Ἄς σημειωθεῖ ἐδῶ ἡ κορυφαία ἀντιστασιακή πράξη τοῦ νεαροῦ τότε Μανώλη Γλέζου νά ὑποστείλει ἀπό τόν ἱστό τῆς Ἀκροπόλεως τῶν Ἀθηνῶν τήν σημαία τῆς Ναζιστικῆς Γερμανίας. Ἀλλά καί στή διάρκεια ὅλης τῆς μεταπολιτευτικῆς τεσσαρακονταετίας καί μέχρι σήμερα, παρά τό προκεχωρημένο τῆς ἡλικίας του, ἔχει ἀρίστη πνευματική διαύγεια καί νεανικό σφρίγος, ἀγωνίζεται μέ κάθε τρόπο γιά τήν ἐπικράτηση τῆς εἰρήνης καί τῆς ἀδελφοσύνης μεταξύ τῶν λαών ἀλλά καί στίς διαπροσωπικές σχέσεις τῶν ἀνθρώπων, καταθέτοντας παράλληλα τόν σεβασμό καί τήν ἀγάπη του στήν Ἐκκλησία μας καί προβάλλοντας τήν μοναδική προσφορά τῆς Ὀρθοδοξίας στήν μαρτυρική πορεία τοῦ Γένους μας. Κλείνοντας τήν σύντομη αὐτή ἀνακοίνωση θά ἤθελα νά ὑπογραμμίσω γιά τόν Μανώλη Γλέζο τόσο ὡς Νάξιος ὅσο καί ὡς Ἐπίσκοπος τῆς γενετείρας του ὅτι ἀποτελεῖ γιά ὅλους μας καύχημα σεβάσμιο καί τιμαλφέστατη παρακαταθήκη, νά τονίσω δέ ὅτι καί προσωπικά τόν σέβομαι καί τόν τιμῶ σάν πατέρα μου καί πάντα μέ προσοχή παρακολουθῶ τόν μεστό καί σοφό λόγο του.

Ἄς συνεργασθοῦμε ὅλοι οἱ τοπικοί φορεῖς τῆς Πάρου καί τῆς Νάξου ἀλλά καί σύμπας ὁ εὐγενής λαός τῆς Παροναξίας γιά νά προωθηθεῖ αὐτή ἡ ὡραία ἰδέα πού ἀποτελεῖ ἐποφειλόμενο χρέος τιμῆς γιά ἕνα σπουδαῖο γόνο τῶν νησιῶν μας, ἔτσι ὥστε νά καταστεῖ καί παγκόσμιο σύμβολο εἰρήνης καί σεβασμοῦ τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου. Χωρίς νά ἐκληφθεῖ ὡς λόγος κολακείας ἤ ἔκφραση ὑπερβολής θεωρῶ ὅτι ἡ ἀπονομή τοῦ βραβείου «Νόμπελ Εἰρήνης» σέ αὐτή τήν σπάνια προσωπικότητα θά καταξιώσει περισσότερο τόν θεσμό τῶν Νόμπελ ἀπ’ ὅτι τόν ἴδιο τόν τιμηθησόμενο.»

Τι πιο όμορφο και πιο συμβολικό να δοθεί το όνομα στο Λύκειο της Νάξου, που οι μαθητές βρίσκονται σε μία ηλικία που διαμορφώνουν την προσωπικότητά τους να δοθεί  το όνομα ενός αγωνιστή που σε τόσο κοντινή ηλικία με αυτούς ρίσκαρε τη ζωή του για μία τεράστια αντιστασιακή πράξη και να εμπνέονται από αυτήν αλλά και όλη του τη ζωή. Γιατί τέτοιους νέους θέλουμε να έχουμε. Νέους που δεν σταματούν να αγωνίζονται.

Νάξος, 29.07.2020

Οι δημοτικοί σύμβουλοι της ανεξάρτητης δημοτικής παράταξης Δύναμη Δημιουργίας